ବ୍ୟୁରା:”ସାରା ଶରୀର ଲହୁ ସେ ଭୀଗା ଦିୟା,ପର ବୁଜଦିଲେ କେ ଦାଗ ସେ ମଥା ବଚା ଲିଆ ”
ଏହାର ଅର୍ଥ, “ସେ ନିଜ ଶରୀରକୁ ରକ୍ତରେ ବୁଡ଼ାଇ ଦେଇଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ନିଜକୁ ଭୟଭୀତ ବୋଲି କହିବା ଠାରୁ ରକ୍ଷା କରିଥିଲେ”ା ସାଇମନ୍ କମିଶନ ଗଠନ ହେତୁ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଦବଦବା ଦେଖାଇବା ପାଇଁ ଉପନିବେଶକାରୀ ସରକାର ଲାହୋରରେ ଧାରା ୧୪୪ ଲାଗୁ କରିଥିଲେ।ସେତେବେଳେ ପଞ୍ଜାବ କେସରୀ (ପଞ୍ଜାବର ସିଂହ) ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ଥିଲେ ଲାଲ ଲଜପତ ରାୟ । ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଜୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଏକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଦ ଲାୟନ ଅଫ ପଂଜାବ ଭାବରେ ନାମିତ ଥିଲା । ଉପନିବେଶବାଦୀ ଶାସନ ଲାଗିବା ପରେ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଲାହୋରକୁ ଫେରି ସାଇମନ୍ କମିଶନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏକ ଶୋଭାଯାତ୍ରାର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ ଲାଲ ଲଜପତ ରାୟ । ତାଙ୍କ ଉପରେ ପୋଲିସ ନିର୍ଦ୍ଦୟ ସାଜି ଲାଠି ଚାର୍ଜ କରିଥିଲା । ଏହା ପରେ ମଧ୍ୟ ସେ ନିଜର ମନକୁ ସ୍ଥିର ରଖିଥିଲେ ଏବଂ ଲୋକଙ୍କୁ ଶାନ୍ତ ଏବଂ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ରହିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ ।ଏହି ଘଟଣାର ଆଠ କିମ୍ବା ଦଶ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ଲାଲାଜୀ ଏକ ସଭାକୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରିବାକୁ ଲୁଧିଆନା ଯାଇଥିଲେ। ସେହିଦିନ ପଂଜାବ ର ରାଜ୍ୟପାଳ ସେଠାକୁ ଆସିବାର ଥିଲା , ତେଣୁ ସହରକୁ ପତାକା ରେ ସଜାଯାଇଥିଲା । ଲାଲାଜୀ ସେଠାରେ ଏକ ଶୋଭାଯାତ୍ରାରେ ଥିଲେ ଏବଂ ଯେତେବେଳେ ଏହି ଶୋଭାଯାତ୍ରା ବଜାର ଦେଇ ଯାଉଥିଲା, କିଛି ଛାତ୍ର କିଛି କାଗଜ ବଣ୍ଟିଙ୍ଗକୁ ଚିରି ଦେଇଥିଲେ । ଯେତେବେଳେ ଲାଲାଜୀ ତାଙ୍କ ଭାଷଣ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ସେ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ପାଇଁ କ୍ଷମା ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଥିଲେ। ବ୍ରିଟିଶ ଅମଲାତନ୍ତ୍ର ଲାହୋରରେ ତାଙ୍କ ଉପରେ ଆଘାତ ଦେଇଥିବାରୁ କ୍ଷମା ମାଗିବାକୁ କିମ୍ବା ଦୁଃଖ ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ କେବେ ଭାବି ନଥିଲା। ପ୍ରେମ ଏବଂ ସ୍ନେହ ସହିତ ଲୋକଙ୍କ ଉପରେ ଜିତିବାର କଳା ସେମାନେ ଜାଣି ନଥିଲେ । ଲୋକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରିୟ ନେତାଙ୍କ ଅପମାନରେ କ୍ରୋଧିତ ହେଲେ । ସେହିଦିନ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ମୋରି ଫାଟକ ବାହାରେ ଏକ ମାମୋଥ ସଭା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ଲାଲାଜୀ, ଯଦିଓ କ୍ଷତବିକ୍ଷତ ଏବଂ ଯନ୍ତ୍ରଣାରେ ଛଟପଟ ହେଉଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ କଥା ଐତିହାସିକ ହୋଇଗଲା । ସେ କହିଥିଲେ “ମୋର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଲକ୍ଷ ହେଉଛି ବ୍ରିଟିଶ ସାମ୍ରାଜ୍ୟବାଦର କଫିନ୍ ରେ ଏକ ନଖ, ମୁଁ ଜାଣିନି ମୁଁ ରହିବି କି ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ତୁମେ କେବେ ଚିନ୍ତା କରିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ। ମୋ ପରେ ମୋର ଆତ୍ମା ଆପଣଙ୍କୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଁ ଅଧିକ ବଳିଦାନ ଦେବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବ। ଯଦିଓ ସେ ଜ୍ୱର ଏବଂ ଯନ୍ତ୍ରଣାରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇଥିଲେ, ତଥାପି ତାଙ୍କ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରେ ସ୍ଥାୟୀ ବିପର୍ଯୟ ଘଟିଥିଲା । ଦିନକୁ ଦିନ ତାଙ୍କ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଖରାପ ହୋଇଗଲା । ଲାଲାଜୀ ୧୭ ନଭେମ୍ବର ୧୯୨୮ ରେ ପ୍ରାଣ ହରାଇଲେ। ଦୂରଦୂରାନ୍ତରୁ ନେତାଙ୍କୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଅର୍ପଣ କରାଯାଇଥିଲା । ଲାଜୀଙ୍କର ସାହସିକତା ଏବଂ ମାତୃଭୂମି ପାଇଁ ଦେଇଥିବା ବଳିଦାନ ସର୍ବଦା ସେ ସମସ୍ତ ଙ୍କ ମନରେ ରହିଛନ୍ତି ।
ସାଇମନ କମିଶନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢିଥିଲେ ଲାଲ୍ ଲଜପତ ରାୟ
