ଜାଣନ୍ତୁ, ଓଡ଼ିଆ ଘରେ କିପରି ପାଳନ କରାଯାଏ ପଣା ସଂକ୍ରାନ୍ତି ?

ଭୁବନେଶ୍ବର: ପବିତ୍ର ପଣା ସଂକ୍ରାନ୍ତି ଆସିଲେ ଉତ୍ସବ ମୁଖର ହୋଇଉଠେ ଗାଁ ଠାରୁ ସହର । ଏହି ଦିନ ଓଡ଼ିଆ ନୂଆ ବର୍ଷ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଏହା ସାଧାରଣତଃ ଅପ୍ରେଲ ୧୪ (ବୈଶାଖ ୧) ତାରିଖରେ ପଡ଼ । ଏହି ଦିନଠାରୁ ବସନ୍ତ ଋତୁର ଶେଷ ଓ ଗ୍ରୀଷ୍ମର ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ଦିନ ଏକ ଛୋଟ ମାଠିଆରେ ପଣା ରଖ୍ ତୁଳସୀ ଚଉରା ମୂଳରେ ବାନ୍ଧିଦିଆଯାଏ । ମାଠିଆରେ ଥିବା ଛୋଟ କଣାରୁ ଧରେ ଧୂରେ ପାଣି ଝରେ ଯାହା ବର୍ଷାକୁ ସୂଚାଇଥାଏ ଏହି ଠେକିକୁ ବସୁନ୍ଧରା ଠେକି କୁହାଯାଏ । ଛତୁଆ, ଦହି, ଗୁଡ଼, କଦଳୀ ଓ ନଡିଆକୁ ମିଶାଇ ତୁଳସୀ ଚଉରା ପାଖରେ ଭୋଗ ଲଗାଯାଏ । ବେଲ ପଣାରେ ବଟା ଭାଙ୍ଗ ମିଶାଇ ଭାଙ୍ଗ ପଣା ସେବନ ମଧ୍ୟ କରାଯାଇଥାଏ । ଚଣ୍ଡୀ, ସାରଳା, ବିରଜା ଆଦି ଠାକୁରାଣୀ ମନ୍ଦିରମାନଙ୍କରେ ଏହି ଦିନ ଝାମୁ ଯାତ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଘଣ୍ଟ ପାଟୁଆମାନେ ଘଣ୍ଟ ମୁଣ୍ଡେଇ, କାଠ ଗୋଡ଼ ପିନ୍ଧି ଠାକୁରାଣୀ ମନ୍ଦିର ଆଗରେ ନିଆଁ ଉପରେ ଚାଲିବାର ପ୍ରଥା ରହିଛି । ଦକ୍ଷିଣ ଓଡ଼ିଶାରେ ମାସାଧ୍ଵ କାଳ ଧରି ଚାଲିଥିବା ଦଣ୍ଡ ନାଟର ଅନ୍ତ ଭାବେ ଏହି ଦିନ ମେରୁ ଯାତ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଲୋକେ ବେଲ ପଣା ଓ ଛତୁଆ ସହ ଏହାକୁ ପାଳନ କରନ୍ତି । ଉତ୍ତର ଓଡ଼ିଶାରେ ଏହି ଦିନକୁ ଚଡ଼କପର୍ବ ନାମରେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଏହି ପବିତ୍ର ଦିନର ଆରମ୍ଭ ପୂର୍ବରୁ ଲୋକେ ନଦୀ କିମ୍ବା ପ୍ରମୁଖ ତୀର୍ଥସ୍ଥାନରେ ଗାଧୋଇଥାନ୍ତି । ଏହି ଦିନରେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଅଗ୍ନି-ଚାଲିବା ପରମ୍ପରା ମଧ୍ୟ ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ । ଉତ୍ତର ଓଡ଼ିଶାରେ ଏହି ପର୍ବକୁ ଚାଙକ ପରଭା କୁହାଯାଏ । ଦକ୍ଷିଣ ଓଡ଼ିଶାରେ ମେରୁ ଯାତ୍ରା ଉତ୍ସବ ମାସର ଦଣ୍ଡ ନୃତ୍ୟ ମହୋତ୍ସବର ସମାପ୍ତି ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ହଜାର ହଜାର ଭକ୍ତ ବିଭିନ୍ନ ଶକ୍ତି ପୀଠରେ ଏକତ୍ରିତ ହୁଅନ୍ତି । ଏହି ପର୍ବ ଉତ୍ସବରେ ପରିବେଷଣ କରାଯାଉଥ‌ିବା ଦଣ୍ଡ ନୃତ୍ୟ ହେଉଛି ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ପ୍ରଦର୍ଶନ କଳାର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରାଚୀନ ରୂପ । ଉଦଘାଟନୀ ରୀତିନୀତି ଚୈତ୍ର ମଧ୍ୟଭାଗରୁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ । କଳାକାରମାନେ ଦଣ୍ଡୁଆ ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା, ଏକ ଗାଁ ପୋଖରୀରେ ବୁଡ଼ ପକାନ୍ତି ଏବଂ କଳା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବା ସମୟରେ ନିଆଁ ଅଙ୍ଗାର ଉପରେ ଚାଲନ୍ତି ।