ଭୁବନେଶ୍ୱର: ଦୋଳ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଏକ ହିନ୍ଦୁ ପର୍ବ ।ଯାହାକି ଓଡିଶାର ଏକ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମହୋତ୍ସବ ଅଟେ । ଏହି ପର୍ବ ସ୍ପେଷିଆଲି ରାଧା ଏବଂ କୃର୍ଷ୍ଣଙ୍କର ପର୍ବ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଦୋଳଯାତ୍ରା ନାମରେ ପରିଚିତ ଏହି ଦୀନିକିଆ ପର୍ବ ଫାଲ୍ଗୁନ ଦଶମୀ ତିଥିରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ । ଏ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟ ମାର୍ଚ୍ଚ ୮ ତାରିଖ ଦିନ ଦୋଳପୂର୍ଣ୍ଣିମା ପର୍ବ ବହୁ ଧୁମଧାମରେ ପାଳନ କରାଯିବାର ଯୋଜନା କରାଯାଇଛି । ଗାଁ ଗହଳିରେ ଏହି ପର୍ବ ବହୁତ ଧୁମଧାମରେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଗ୍ରାମ ଦେବତାମାନଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତି, ବିଶେଷ କରି ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତି, ଏକ ସୁସଜ୍ଜିତ ବିମାନ ବା ପାଲିଙ୍ଗୀ ଉପରେ ବସି ଠାକୁର ପ୍ରତି ଗାଁର ସମସ୍ତ ଘରକୁ ନିଆଯାଏ । ମୂର୍ତ୍ତିଗୁଡ଼ିକୁ ବହନ କରୁଥିବା ଲୋକମାନେ ଏବଂ ଏହାକୁ ଅନୁସରଣ କରୁଥିବା ଲୋକମାନେ ଅବୀର (ଶୁଖିଲା ରଙ୍ଗ) ସହିତ ସମାନ ଖେଳି ଗାଁକୁ ଗାଁ ବୁଲିଥାନ୍ତି । ଏହି ଶୋଭାଯାତ୍ରା ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘର ସାମ୍ନାରେ ଅଟକିଯାଏ ଏବଂ ଦେବତାଙ୍କୁ ‘ଭୋଗ’ ଅର୍ପଣ କରାଯାଏ । ଗାଁର କିଛି ମୁଖ୍ୟ ଠାକୁରଙ୍କୁ ନିଜ କାନ୍ଧରେ ବୁଲାଇବା ବେଳେ ପାଲା,ଦାସକାଠିଆ,ସଙ୍ଗୀତ,ସଙ୍କିର୍ତନ,ଆସି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମଧ୍ୟ ହୋଇଥାଏ । ଯାତ୍ରାରେ ଶେଷ ଦିନରେ ଏହି ଉତ୍ସବ ଦେବତାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉତ୍ସବମୁଖର ହୋଇଥାଏ । ସବୁ ଗାଁ ମାନଙ୍କରେ ଆସିଥିବା ଦୋଳ ଏକ ଇଙ୍ଗ ଜାଗାରେ ଏକାଠି ହୋଇଥାନ୍ତି । ଯାହାକୁ ମେଲଣ ପଡିଆ ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ପାଚୀନଯୁଗରୁ କଥା ଅଛି କି ଯେଉଁ ଲୋକେ ଏହି ମହତ କମାରେ ସହଯୋଗ କରିଥାନ୍ତି ସେମାନଙ୍କୁ କୋଟିଏ ପୂର୍ଣ୍ଣ ମିଳିଥାଏ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ଅନେକ ପାପରୁ ମୁକ୍ତି ମଧ୍ୟ ମିଳିଥାଏ । ଦ୍ୱାଦଶ ଶତାଦ୍ଧୀର ବିଶ୍ୱ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ଦୋଳ ପୂର୍ଣ୍ଣମିରେ ଏହି ଶୁଭ ଅବସରରେ ପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରରେ ଥିବା ଚାରିଦେବତା ରତ୍ନ ସିଂହାସନରେ ସୁନାବେଶରେ ଦର୍ଶନ ଦେଇଥାନ୍ତି । ବେଶ ରାଜାଧୀରଜ ବେଶ କିମ୍ବା ସୁନା ବେଶ ଭକ୍ତମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ବହୁତ ଭଲ ପାଆନ୍ତି କାରଣ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ଭାଇଭଉଣୀମାନେ ସୁନା ଅଳଙ୍କାରରେ ସଜ୍ଜିତ ହୋଇ ହୀରା ଏବଂ ମନ୍ଦିର ଭଣ୍ଡାରରୁ ବାହାର କରାଯାଇଥିବା ରତ୍ନଭଣ୍ଡାରରେ ସଜ୍ଜିତ ହୋଇଥିଲେ ଦୋଳ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ସମୟରେ ଭଗବାନ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ ଏବଂ ଦେବୀ ଶ୍ରୀଦେବୀଙ୍କ ସହ ଭଗବାନ ଗୋବିନ୍ଦାଙ୍କୁ ଡୋଲା ବେଡିରେ ରଖାଯାଏ। ଫାଲଗୁନ ମାସରେ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଦିନ ପାଳନ କରାଯାଏ, ସେବାୟତ ଏବଂ ଭକ୍ତମାନେ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ରଙ୍ଗ ଲଗାନ୍ତି । ଏହି ପର୍ବ ସହିତ, ବସନ୍ତକୁ ସ୍ୱାଗତ କରାଯାଏ ଏବଂ ଉତ୍ସାହ ଏବଂ ଉତ୍ସାହ ସହିତ ଉପଭୋଗ କରାଯାଏ। ଏହାକୁ ‘ବସନ୍ତୋତ୍ସବା’ ବା ପୁରାଣରେ ବସନ୍ତ ପର୍ବ ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ମନ୍ଦ ଉପରେ ଭଲର ବିଜୟ ଭାବରେ ଦୋଳଯାତ୍ରା ମଧ୍ୟ ପାଳନ କରାଯାଏ । ହିନ୍ଦୁ ପୁରାଣ ଅନୁଯାୟୀ ରାଜା ହିରାନକ୍ୟାଶପ ଯିଏ ପୃଥିବୀ ଉପରେ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ତାଙ୍କୁ ଉପାସନା କରିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ। ତଥାପି, ତାଙ୍କ ପୁତ୍ର ପ୍ରହଲ୍ଲାଦ – ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ଜଣେ ଭକ୍ତ ଭକ୍ତ ତାଙ୍କୁ ଅସମ୍ମାନ କରିଥିଲେ।ଏହି ଅବମାନନା ହିରାନକ୍ୟାଶପଙ୍କୁ କ୍ରୋଧିତ କରିଥିଲା ଯିଏ ତାଙ୍କ ଭଉଣୀ ହୋଲିକାଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟରେ ପିଲାଟିକୁ ହଟାଇବା ପାଇଁ ଷଡଯନ୍ତ୍ର କରିଥିଲା। ସେ ପ୍ରହଲ୍ଲାଦଙ୍କ ସହିତ ତାଙ୍କ କୋଳରେ ନିଆଁ ଲଗାଇବାକୁ ଯୋଜନା କରିଥିଲେ କାରଣ ତାଙ୍କ ପାଖରେ ଏକ ନିଆଁ ଥିଲା ଯାହା ତାଙ୍କୁ ନିଆଁରୁ ରକ୍ଷା କରିଥାଏ ଜ୍ଝ ତଥାପି, ସେ ଜାଣି ନଥିଲେ ଯେ ଏହା କେବଳ ତାଙ୍କ ପାଇଁ କାମ କରିବ । ହୋଲିକା ପ୍ରହଲ୍ଲାଦଙ୍କ ସହ ନିଆଁରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥିବାବେଳେ ତାଙ୍କୁ ପାଇଁ ତାଙ୍କ ଜୀବନ ପାଇଁ ଦେବାକୁ ପଡିଲା । ଏହା ହୋଲିକା ଡାହାନଙ୍କ ସହିତ ମନ୍ଦ ଉପରେ ଭଲର ବିଜୟକୁ ସୂଚିତ କରେ ।ଏହି ପର୍ବ ହୋଲିକା ଠାରୁ ଏହାର ନାମ ଆଣିଥାଏ ଏବଂ ଦୋଳ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ର ଗୋଟିଏ ଦିନ ପରେ ରଙ୍ଗର ପର୍ବ ପାଳନ କରାଯାଏ ।