ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ : ଭାରତୀୟ ରେଳ ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ଚତୁର୍ଥ ବୃହତ୍ତମ ରେଳ ନେଟୱାର୍କ ଏବଂ ଏସିଆର ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ରେଳ ନେଟୱାର୍କ । ପ୍ରତିଦିନ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ଟ୍ରେନରେ ଯାତ୍ରା କରୁଥିବାବେଳେ ହଜାର ହଜାର ଛୋଟ ଏବଂ ବଡ ଟ୍ରେନ୍ ଟ୍ରାକରେ ଚାଲିଥାଏ । ଏହି ସମସ୍ତ ଟ୍ରେନର କିଛି ନା କିଛି ନାମ ରହିଛି । ଯେପରି ଆପଣ ମାନେ ଜାଣିଥିବେ ରାଜଧାନୀ, ଶତାବ୍ଦୀ, ଦୂରଣ୍ଟୋ କିନ୍ତୁ ଆପଣ କେବେ ଚିନ୍ତା କରିଛନ୍ତି କି ଟ୍ରେନର ନାମ କିପରି ସ୍ଥିର ହୁଏ । ତେବେ ଚାଲନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଟ୍ରେନର ନାମକରଣ କିପରି ହୋଇଥାଏ ।
ତେବେ ଡିଏନଏ ୱେବସାଇଟ୍ ଅନୁଯାୟୀ, ଟ୍ରେନ୍ ନାମକରଣ ପାଇଁ ଏକ ଗଣିତ ଅଛି । ତିନୋଟି ଜିନିଷ ଆଧାରରେ ଟ୍ରେନର ନାମକରଣ କରାଯାଇଥାଏ । ଏଥିରେ ରାଜଧାନୀ, ସ୍ଥାନ ଏବଂ ଅବସ୍ଥାନ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ଅଧିକାଂଶ ଟ୍ରେନ୍ ଏହି ତିନୋଟି ବର୍ଗରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ତେବେ ଜାଣିବା କିପରି ତିନୋଟି ବର୍ଗ ଅନୁଯାୟୀ ଟ୍ରେନ୍ ନାମକରଣ କରାଯାଏ ।
ଟ୍ରେନର ନାମକରଣ ବର୍ଗରେ, ରାଜଧାନୀ ସହିତ ସଂଯୋଗ କରୁଥିବା ଟ୍ରେନ୍ ଏକ ନମ୍ବରରେ ଆସେ । ରାଜଧାନୀ ଟ୍ରେନ୍ ବିଷୟରେ ଆପଣ ନିଶ୍ଚୟ ଶୁଣିଥିବେ । ଗୋଟିଏ ରାଜ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟ କୁ ରାଜଧାନୀ ଟ୍ରେନ ସଂଯୋଗ କରିଥାଏ । ଏହି ଟ୍ରେନ୍ ଚଳାଇବାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଦେଶର ରାଜଧାନୀକୁ ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟର ରାଜଧାନୀ ସହିତ ଯୋଡିବା । ରାଜଧାନୀ ଟ୍ରେନର ଅନ୍ୟ ଏକ ବିଶେଷତା ହେଉଛି ସେମାନଙ୍କର ଗତି । ତେଣୁ ଏହାର ନାମ ରାଜଧାନୀ ଏକ୍ସପ୍ରେସ ରଖାଗଲା । ଏହି ଟ୍ରେନ୍ ୧୪୦ କିଲୋମିଟର ବେଗରେ ଚାଲିଥାଏ ।
ଦେଶର ଅନେକ ଟ୍ରେନ୍ ସ୍ଥାନଗୁଡିକ ଅର୍ଥାତ୍ ଷ୍ଟେସନ୍ ଆଧାରରେ ନାମିତ ହୋଇଛି । ତାହା ହେଉଛି, ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଷ୍ଟେସନ ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ୟ ଷ୍ଟେସନକୁ ଚାଲୁଥିବା ଟ୍ରେନ୍ । ସେମାନଙ୍କ ନାମରେ ଯାତ୍ରୀ ଏହି ଟ୍ରେନ୍ କୁଆଡେ ଯିବ ସେ ବିଷୟରେ ଏକ ଧାରଣା ପାଇଥାଏ । ଯଥା ବାବି ମୁମ୍ବାଇ ଏକ୍ସପ୍ରେସ । ଏହା ହାଇଦ୍ରାବାଦରୁ ମୁମ୍ବାଇ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲେ । ସେହିପରି କଲକା ମେଲ, ହାୱାରାରୁ କାଲକା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ଜୟପୁର ଏକ୍ସପ୍ରେସ ମାଇସୋରରୁ ଜୟପୁର ପର୍ୟ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିଥାଏ ।
ଏପରି ମଧ୍ୟ କିଛି ଟ୍ରେନ ଅଛି ଯାହା ଯାହା ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ଥାନକୁ ନେଇ ହୋଇଥାଏ । , କିମ୍ବା ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ଥାନ ପାଇଁ ଚଲାଯାଏ । ନ୍ୟାସନାଲ ପାର୍କ, ସ୍ମାରକୀ, ନଦୀ, ମାଉଣ୍ଟେନ୍, ଜୋନ୍ ପରି ସେହି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ଥାନ ଆଧାରରେ ଏହି ଟ୍ରେନ୍ ଗୁଡିକର ନାମକରଣ କରାଯାଇଛି । ଯେପରିକି- ଚାର୍ମିନାର ଏକ୍ସପ୍ରେସ, ରଣଥାମୋର ଏକ୍ସପ୍ରେସ, ଇଷ୍ଟକୋଷ୍ଟ ଏକ୍ସପ୍ରେସ, ମାଲାବାର ଏକ୍ସପ୍ରେସ, କରବେଟ ପାର୍କ ଏକ୍ସପ୍ରେସ, କାଞ୍ଜିରଙ୍ଗା ଏକ୍ସପ୍ରେସ ଏବଂ ତାଜ ଏକ୍ସପ୍ରେସ ।
ଶତାବ୍ଦୀ ଏକ୍ସପ୍ରେସ୍ ମଧ୍ୟ ଭାରତର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଟ୍ରେନ୍ । ଏହି ଟ୍ରେନର ନାମ ଶତାବ୍ଦୀ ରଖାଯାଇଥିଲା କାରଣ ଏହା ୧୯୮୯ ରେ ଦେଶର ପ୍ରଥମ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପଣ୍ଡିତ ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁଙ୍କ ୧୦୦ ତମ ଜନ୍ମଦିନରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଏହାର ଗତି ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି ୧୬୦କିମି ଅଟେ । ଏହା ୪୦୦ ରୁ ୮୦୦ କିଲୋମିଟର ପର୍ୟ୍ୟନ୍ତ ସ୍ୱଳ୍ପ ଦୂରତା ପାଇଁ ଚାଲିଥାଏ । ଏହି ଟ୍ରେନ୍ ବହୁତ କମ୍ ଷ୍ଟେସନରେ ଅଟକିଯାଏ ଏବଂ ଦୀର୍ଘ ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ କରେ ।
ରାଜଧାନୀ, ଶତାବ୍ଦୀ ଠାରୁ ଦୂରଣ୍ଟୋ ଯାଏଁ..କିପରି ରଖାଯାଏ ଟ୍ରେନର ନାମ ଜାଣନ୍ତୁ ..
