ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତରେ ଟ୍ରେନରେ ଯାତ୍ରା କରିବା ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବହୁତ ଶସ୍ତା, ସୁଲଭ ଏବଂ ସୁବିଧାଜନକ ହୋଇଥାଏ। ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ଆରାମଦାୟକ ଯାତ୍ରା ପାଇଁ ରେଳବାଇ ଏପରି ଅନେକ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛି, ଯାହା ଯୋଗୁଁ ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଏକ ଉଦାହରଣ ପାଲଟିଛି। ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇ ସହିତ ଜଡିତ ଅନନ୍ୟ ତଥ୍ୟ ଏବଂ ରେକର୍ଡ ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ସୋସିଆଲ ମିଡିଆରେ ଭାଇରାଲ ହେବାରେ ଲାଗିଛି। ଏଥର ମଧ୍ୟ ସମାନ ଏକ ତଥ୍ୟ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି ଯାହା ଲୋକମାନେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜାଣି ନଥିଲେ। ଏହି ତଥ୍ୟ ଭାରତୀୟ ଟ୍ରେନର କୋଚ୍ରେ ଲେଖାଯାଇଥିବା ୫ ଅଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ସହିତ ଜଡିତ। ଆପଣ କ’ଣ ଜାଣନ୍ତି ଯେ ଭାରତୀୟ ଟ୍ରେନର ସଂଖ୍ୟା ସବୁବେଳେ ୫ ଅଙ୍କ କାହିଁକି ଥାଏ? ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହା ପଛର ରହସ୍ୟ।
ଭାରତୀୟ ଟ୍ରେନ୍ ନମ୍ବରଗୁଡ଼ିକରେ ଥିବା ୫ ଅଙ୍କ ଟ୍ରେନ୍ କୋଚ୍ର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିବରଣୀ ପ୍ରଦାନ କରେ। ଏହି ୫-ଅଙ୍କ କୋଡ୍ର ପ୍ରଥମ ଦୁଇଟି ଅଙ୍କ କୋଚ୍ର ନିର୍ମାଣ ବର୍ଷକୁ ସୂଚିତ କରେ, ଏବଂ ଶେଷ ତିନୋଟି ଅଙ୍କ କୋଚ୍ର ଶ୍ରେଣୀକୁ ସୂଚିତ କରେ (ଯଥା, AC, Sleeper, General)। ବର୍ଦ୍ଧିତ ସଂଖ୍ୟାରେ ଟ୍ରେନ୍ ପରିଚାଳନା କରିବା ପାଇଁ ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ୨୦୧୦ ମସିହାରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯାଇଥିଲା। ଭାରତରେ ୦ ରୁ ୫ ସଂଖ୍ୟା ସହିତ ଅନେକ ଟ୍ରେନ୍ ଚାଲିଥାଏ। ଏବେ କଳ୍ପନା କରନ୍ତୁ କାହିଁକି ଟ୍ରେନ୍ ୦ ରୁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ? ୦ରୁ ଆରମ୍ଭ ହେଉଥିବା ଟ୍ରେନ୍ ମଧ୍ୟ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ବର୍ଗର। ଏପରି ଟ୍ରେନ୍ ସାଧାରଣତଃ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଅବସର ପାଇଁ ଚାଲିଥାଏ, ଯାହାକୁ ଛୁଟିଦିନ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର କିମ୍ବା ଗ୍ରୀଷ୍ମକାଳୀନ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର କୁହାଯାଏ। କେତେକ ସମୟରେ, ଏହି ଟ୍ରେନ୍ ଗୁଡ଼ିକ ପର୍ବପର୍ବାଣୀ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଚାଲିଥାଏ।
ଟ୍ରେନ୍ ନମ୍ବରର ଏହି ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସଂଖ୍ୟାଗୁଡ଼ିକ ସୂଚନା ଦିଏ
- ୦ – ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଟ୍ରେନ୍ ପାଇଁ (ଯଥା, ଗ୍ରୀଷ୍ମକାଳୀନ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର, ଛୁଟିଦିନ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର, ଇତ୍ୟାଦି)
- ୧ – ରାଜଦାନୀ, ଶତାବାଡି, ସାମ୍ପାର୍କ କ୍ରାନ୍ତି, ଗାରିବ ରଥ, ଡୁରୋଣ୍ଟୋ ଇତ୍ୟାଦି ସମସ୍ତ ଦୂର ଦୂରଗାମୀ ଟ୍ରେନ୍ ପାଇଁ |
- ୨ – ଦୂରଗାମୀ ଟ୍ରେନ୍ ପାଇଁ; ଯେକୌଣସି ସିରିଜରେ ୧ ରୁ ଆରମ୍ଭ ହେଉଥିବା ଟ୍ରେନ୍ ନମ୍ବର ସରିଗଲେ ବ୍ୟବହାର କରାଯିବ।
- ୩ – କୋଲକାତା ଉପନଗରୀୟ ଟ୍ରେନଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ।
- ୪ – ଚେନ୍ନାଇ, ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, ସିକନ୍ଦରାବାଦ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମହାନଗର ଅଞ୍ଚଳରେ ଉପନଗରୀୟ ଟ୍ରେନ ପାଇଁ।
- ୫ – ପାରମ୍ପରିକ କୋଚ୍ ସହିତ ଯାତ୍ରୀବାହୀ ଟ୍ରେନ ପାଇଁ।
- ୬ – MEMU ଟ୍ରେନଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ।
- ୭ – DMU (DEMU) ଏବଂ ରେଳକାର ସେବା ପାଇଁ।
- ୮ – ବର୍ତ୍ତମାନ ପାଇଁ ସଂରକ୍ଷିତ।
- ୯ – ମୁମ୍ବାଇ ଅଞ୍ଚଳରେ ଉପନଗରୀୟ ଟ୍ରେନ ପାଇଁ।










