ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: କୌଣସି ଦେଶରେ କେନାଲ ସାହାଯ୍ୟରେ ଯାତାୟାତ କିମ୍ବା କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରର ବିକାଶ ରେ ବଡ ସାହାଯ୍ୟ ମିଳିଥାଏ । ଦୁନିଆରେ ଏମିତି ଅନେକ ସହର ରହିଛି, ଯେଉଁଠି କେନାଲ ଦ୍ୱାରା ସହର ଭିତରେ ଯାତାୟାତ ହୋଇଥାଏ । ବିଶେଷ ଭାବରେ କେନାଲ ଏତେ ଲମ୍ବା ହୋଇନଥାଏ । ହେଲେ ଆଜି ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ ଏମିତି ଏକ କେନାଲ ବିଷୟରେ କହିବୁ, ଯାହା ଏତେ ଲମ୍ବା ଯେ, ତାକୁ ପାର୍ କରିବା ପାଇଁ ଜାହାଜକୁ ଅତି କମରେ ୧୦ ଘଣ୍ଟା ସମୟ ଲାଗିଥାଏ । ଏହି କେନାଲ ନିର୍ମାଣ ପଛରେ ବି ରୋଚକ କାହାଣୀ ରହିଛି । ଯାହାକୁ ଆପଣ ଜାଣିଲେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇ ରହିଯିବେ ।
ଆମେ କହୁଛୁ, ପନାମା କେନାଲ କଥା । ଯାହା ମଧ୍ୟ ଆମେରିକାର ପନାମାରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଏହି କେନାଲ ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗର ଓ ଆଟଲାଣ୍ଟିକ ମହାସାଗରକୁ ସଂଯୋଗ କରିଥାଏ । ୮୨ କିଲୋମିଟର ଲମ୍ବା ଏହି କେନାଲ ଅନ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ବ୍ୟବସାୟ ପାଇଁ ଜଳମାର୍ଗ ଭିତରୁ ଗୋଟିଏ । ଯେଉଁଠି ପ୍ରତି ବର୍ଷ ୧୫ ହଜାରରୁ ଅଧିକ ଛୋଟ ବଡ ଜାହାଜ ଯାତାୟାତ କରିଥାଏ । ଯେବେ ଏହି କେନାଲ ବନିଥିଲା, ସେତେବେଳେ ସେଠାରେ ପ୍ରାୟ ୧୦୦୦ ଜାହାଜ ଯାଆସ କରୁଥିଲା ।
ଆପଣ ଜାଣି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେବେ, ଆମେରିକାର ପୂର୍ବ ଓ ପଶ୍ଚିମ ତଟ ମଧ୍ୟରେ ଦୂର ଏହି କେନାଲ ଦେଇ ଯିବା ଦ୍ୱାରା ପ୍ରାୟ ୧୨୮୭୫ କିଲୋମିଟର କମିଯାଏ । ନହେଲେ ଜାହାଜକୁ ଲମ୍ବା ରାସ୍ତା ଦେଇ ଯିବାକୁ ପଡେ । ଆଉ ଏଥିରେ ପ୍ରାୟ ଦୁଇ ସପ୍ତାହ ଲାଗିଯାଏ । ହେଲେ ଏବେ ଏହି ଦୂରତାକୁ ୧୦-୧୨ ଘଣ୍ଟାରେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ କରାଯାଇପାରିବ ।
ପନାମା କେନାଲ ମିଠା ପାଣିର ହ୍ରଦ ଗାଟୁନ ହୋଇ ପ୍ରବାହିତ ହୋଇଥାଏ । ଯାହାରା ଜଳସ୍ତର ସମୁଦ୍ରତ୍ନରୁ ୨୬ ମିଟର ଉଚ୍ଚ । ସେଠାରେ ଜାହାଜର ପ୍ରବେଶ ପାଇଁ ୩ ଲକ୍ସ ବନାଯାଇଛି । ଯେଉଁଥିରେ ଜାହାଜକୁ ପ୍ରଥମେ ପ୍ରବେଶ କରାଯାଏ ଓ ପରେ ପାଣି ପୂର୍ଣ୍ଣ କରାଯାଇ ତାକୁ ଉପରକୁ ଉଠାଯାଇଥାଏ , ଯାହାଦ୍ୱାରା ଏହି ହ୍ରଦ ଦେଇ ପ୍ରବାହିତ ହୋଇପାରିବ । ଏହା ଦୁନିଆର ଏମିତି ଏକମାତ୍ର ଜଳମାର୍ଗ, ଯେଉଁଠି ଜାହାଜର କ୍ୟାପଟେନ ନିଜ ଜାହାଜର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ପନାମାର ସ୍ଥାନୀୟ ବିଶେଷଜ୍ଞ କ୍ୟାପଟେନଙ୍କୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିଦିଏ ।
ପନାମା କେନାଲ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ୧୫ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଚିନ୍ତା କରାଯାଇଥିଲା, ମାତ୍ର ଆରମ୍ଭରୁ କିଛି ସମସ୍ୟା ପାଇଁ ଏହା ହୋଇପାରିନଥିଲା । ପରେ ଫ୍ରାନ୍ସ ୧୮୮୧ରେ ଏହାକୁ ନିର୍ମାଣ କରିବା କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା । ହେଲେ ସେଠାରେ କାମ କରୁଥିବା ଶ୍ରମିକଙ୍କ ରହିବା ପାଇଁ ଜାଗା ନଥିବାରୁ ଏବଂ ସଫା ସୁତୁରା ସ୍ଥାନ ନଥିବାରୁ ସେମାନେ ରୋଗରେ ପଡିବାକୁ ଲାଗିଲେ ଓ ଇଂଜିନିୟରଙ୍କ ଚିନ୍ତା ପାଇଁ ଫ୍ରାନ୍ସ ଅଧାରେ କାମ ବନ୍ଦ କରିଦେଲା । କୁହାଯାଏ, ଫ୍ରାନ୍ସ ପ୍ରାୟ ୯ ବର୍ଷ ଯାଏଁ ଏହି କାମ କରିଥିଲା । ହେଲେ ଏହା ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ ୨୦ ହଜାର ଲୋକଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା ।
୧୯୦୪ ମସିହାରେ ଆମେରିକା ଏହି କେନାଲ ନିର୍ମାଣ କାମ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା ଓ ଶେଷରେ ୧୯୧୪ରେ କେନାଲ କାମ ଶେଷ କରିଥିଲା । ଏମିତି କୁହାଯାଏ ଆମେରିକା ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସମୟର ୨ ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ କେନାଲ ନିର୍ମାଣ କାମ ସାରିଦେଇଥିଲା । ଏହି କେନାଲକୁ ବନେଇବା ଦୁନିଆର ସବୁଠୁ ବଡ ଓ ସବୁଠୁ କଠିନ ଇଂଜିନିୟରିଂ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।