ବ୍ୟୁରୋ: ଆମାଜନ ଜଙ୍ଗଲରେ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେତୁ ଜଙ୍ଗଲ ବହୁ କ୍ଷୟ କ୍ଷତିରେ ପହଞ୍ଚିଛି । ଯଦି ଏବେଠୁ ସତ୍ତର୍କ ନହେବା ଭୟଙ୍କର ପରୀସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟିହେବ ବୋଲି ଆଶଙ୍କା କରାଯାଉଛି । ବର୍ଷା ଅଭାବରୁ ଜଙ୍ଗଲ ସୁଷ୍କ ହେବାକୁ ବସିଲାଣି । ଯଦି ଏପରି ପରିସ୍ଥିତି ବଜାୟ ରହେ ତାହାଲେ ଜଙ୍ଗଲ ଧ୍ୱସଂ ପାଇବ ବୋଲି ବୈଜ୍ଞାନିକ ମାନେ ମତ ରଖିଛନ୍ତି ।ଆମାଜନ୍ ରେନ୍ଫରେଷ୍ଟ, ଯାହାକୁ “ପୃଥିବୀର ଫୁସଫୁସ” କୁହାଯାଏ, ବାୟୁମଣ୍ଡଳରୁ ବହୁ ପରିମାଣର କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍ସାଇଡ୍ ଅବଶୋଷଣ ଏବଂ ସଂରକ୍ଷଣ କରି ବିଶ୍ୱ କାର୍ବନ ଚକ୍ରରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ । ଏହି ଜଟିଳ ଇକୋସିଷ୍ଟମ୍ ସେବା ପୃଥିବୀର ଜଳବାୟୁକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାରେ ଏବଂ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନର ପ୍ରଭାବକୁ ହ୍ରାସ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ଅବଶ୍ୟ, ଜଙ୍ଗଲ ନଷ୍ଟ ହେବା, ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏବଂ ମରୁଡ଼ି ପରିସ୍ଥିତି ସମେତ ବିଭିନ୍ନ କାରଣରୁ କାର୍ବନ ସଂରକ୍ଷଣ କରିବାର ବର୍ଷା ବନବିଭାଗର କ୍ଷମତା ବିପଦରେ ରହିଛି।
ୟୁରୋପ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକାର ୮୦ ଜଣ ବୈଜ୍ଞାନିକ ନେଇ ନିକଟରେ ହୋଇଥିବା ଏକ ଅଧ୍ୟୟନରେ ଆମାଜନର ବର୍ଷା ବନବିଭାଗର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦ୍ୱାରା ଶୁଷ୍କ ଅବସ୍ଥାକୁ କିପରି ପ୍ରତିକ୍ରିୟାଶୀଳ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି।
ଲିଡସ୍ ୟୁନିଭରସିଟିର ଡକ୍ଟର ଜୁଲିଆ ଟାଭରେସ୍ ଏବଂ ପ୍ରଫେସର ଡେଭିଡ୍ ଗାଲବ୍ରାଇଟ୍ଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ହୋଇଥିବା ଏହି ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ପଶ୍ଚିମ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଆମାଜନରେ ଥିବା ଗଛଗୁଡିକ ମରୁଡ଼ି ହେତୁ ମୃତ୍ୟୁ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ଅଧିକ ରହିଛି। ଏହି ଗଛଗୁଡିକର ମୃତ୍ୟୁ, ଏବଂ ଫଳସ୍ୱରୂପ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ସଂରକ୍ଷଣ କରିବାର କ୍ଷମତା ହରାଇବା, ବିଶ୍ୱର କାର୍ବନ ଚକ୍ର ଏବଂ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହ୍ରାସ ପ୍ରୟାସ ପାଇଁ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ ।
ଐତିହାସିକ ଭାବେ, ବୈଜ୍ଞାନିକ ଜୈବିକ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଜଙ୍ଗଲର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ-ପୂର୍ବ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଛି, ଯାହାକି ମରୁଡ଼ି ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ କମ୍ ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ । ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ସମଗ୍ର ଆମାଜନ ବର୍ଷା ବନବିଭାଗରେ ମରୁଡ଼ିର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ପ୍ରଭାବକୁ ଅବମାନନା କରାଯାଇପାରେ । ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଅଧ୍ୟୟନ ଆମାଜନର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳ କିପରି ଅଧିକ ଉଷ୍ମ ଏବଂ ଶୁଷ୍କ ଜଳବାୟୁକୁ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା କରିପାରେ ତାହାର ପ୍ରଥମ ବିସ୍ତୃତ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ ପ୍ରଦାନ କରେ ।
ପ୍ରଫେସର ଗାଲବ୍ରାଇଟ୍ ଆମାଜନ ଜଙ୍ଗଲ ସହ୍ୟ କରୁଥିବା ଚାପ ସୀମାକୁ ବୁଝିବାରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛନ୍ତି: “ଆମର ଅଧ୍ୟୟନ ଗୋଟିଏ ପ୍ରମୁଖ ଚାପ – ମରୁଡ଼ି ପାଇଁ ଜଙ୍ଗଲ ପ୍ରତିରୋଧର ସୀମା ବିଷୟରେ ନୂତନ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ।”ଆମାଜନ ଗୋଟିଏ, ସମଲିଙ୍ଗୀ ଜଙ୍ଗଲ ନୁହେଁ । ଏହା ଅନେକ ଜଙ୍ଗଲ ଅଞ୍ଚଳକୁ ନେଇ ଗଠିତ ଯାହା ବିଭିନ୍ନ ଜଳବାୟୁ ମଣ୍ଡଳକୁ ବିସ୍ତାର କରିଥାଏ, ଅତ୍ୟଧିକ ଓଦା ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଶୁଖିଲା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ । ଡଃ ଟାଭରେସ୍ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ବିବିଧ ଜଙ୍ଗଲ ଇକୋସିଷ୍ଟମଗୁଡିକ ସେମାନେ ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ଚାପକୁ କିପରି ମୁକାବିଲା କରୁଛନ୍ତି ତାହା ପରୀକ୍ଷା କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଛି।
ବୈଜ୍ଞାନିକ ପତ୍ରିକା ପ୍ରକୃତିରେ ପ୍ରକାଶିତ, ଅଧ୍ୟୟନର ଅନୁସନ୍ଧାନଗୁଡ଼ିକ “ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏହି ଜଟିଳ ଇକୋସିଷ୍ଟମ ଉପରେ କିପରି ପ୍ରଭାବ ପକାଇବ ତାହାର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଜ୍ଞାନର ପ୍ରତିବନ୍ଧକକୁ ହଟାଇଥାଏ ।
ଚାଲନ୍ତୁ ଦେଖିବା ଗବେଷଣା କିପରି କରାଯାଇଥିଲା
ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀ ଦଳ, “ବୃକ୍ଷ ଡାକ୍ତର” ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା, ଏକ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ପଶ୍ଚିମ, ମଧ୍ୟ-ପୂର୍ବ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଆମାଜନର 11 ଟି ପୃଥକ ସ୍ଥାନରୁ ମାପ ଏବଂ ନମୁନା ସଂଗ୍ରହ କରିଥିଲେ । ଏହି ବିସ୍ତୃତ ତଥ୍ୟ ସେଟ୍ମା ବୈଜ୍ଞାନିକନଙ୍କୁ 129 ପ୍ରଜାତିର 540ଟି ଗଛର ମରୁଡ଼ି ପ୍ରତିରୋଧକୁ ଆକଳନ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଲା । ଆମାଜନ ଜଙ୍ଗଲର ଦକ୍ଷିଣ ଭାଗ ମରୁଡ଼ିର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ସର୍ବ ବୃହତ ଆଡାପ୍ଟେସନ୍ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଥିବା ସତ୍ତେ ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ବୃକ୍ଷଗୁଡ଼ିକ ମରୁଡ଼ି ହେତୁ ମୃତ୍ୟୁ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ଅଧିକ ରହିଛି। ଏହି ବର୍ଦ୍ଧିତ ଦୁର୍ବଳତା ଦ୍ରୁତ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏବଂ ଜଙ୍ଗଲ ନଷ୍ଟ ହେତୁ ବୃଷ୍ଟିପାତ ଢାଞ୍ଚାରେ ବ୍ୟାଘାତର ଏକ ଫଳାଫଳ, ଯାହା ଗଛଗୁଡ଼ିକୁ ସେମାନଙ୍କ ଅନୁକୂଳତା ସୀମାକୁ ଠେଲି ଦେଇଛି ।ଅପରପକ୍ଷେ, ଆମାଜନ ଜଙ୍ଗଲର ଆର୍ଦ୍ର ଅଂଶରେ ଥିବା ବୃକ୍ଷ ପ୍ରଜାତିଗୁଡିକ ମରୁଡ଼ି ପାଇଁ ସର୍ବନିମ୍ନ ସ୍ତରର ଆଡାପ୍ଟେସନ୍ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ, ତଥାପି ଭବିଷ୍ୟତର ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ବିପଦ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ନିରାପଦ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିଲା । ଏହାର କାରଣ ହେଉଛି ଏହି ଅଞ୍ଚଳଗୁଡିକ ବର୍ଷାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦ୍ୱାରା ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଶେଷ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇନାହିଁ ।
ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀମାନେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଶୁଖିଲା ଅବସ୍ଥାରେ ଆମାଜନ କିପରି ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇପାରେ ସେ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ବିଦ୍ୟମାନ ମଡେଲଗୁଡିକୁ ଅପଡେଟ୍ ଏବଂ ବିଶୋଧନ କରିବା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କ ଅନୁସନ୍ଧାନକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯିବା ଉଚିତ, କାରଣ ପୂର୍ବ ଅଧ୍ୟୟନ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ କେତେକ ଜଙ୍ଗଲ ଅଞ୍ଚଳର ଦୁର୍ବଳତାକୁ ଅବମାନନା କରିପାରେ। ମରୁଡ଼ି ଉପରେ ଆମାଜନ ବର୍ଷା ବନବିଭାଗର ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ବିଷୟରେ ଅଧିକ ନ୍ୟୁନାନ୍ସ ବୁଝାମଣା ସହିତ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଏବଂ ନୀତି ନିର୍ଣ୍ଣୟକାରୀମାନେ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ପରିଣାମକୁ ଭଲ ଭାବରେ ଆକଳନ କରିପାରିବେ ଏବଂ ଏହି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଇକୋସିଷ୍ଟମକୁ ସଂରକ୍ଷଣ କରିବା ପାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଥିବା ରଣନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିପାରିବେ।
ଆମାଜନ ରେନ୍ଫରେଷ୍ଟରେ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ସଂରକ୍ଷଣ …
ବିଶ୍ୱ ଜଳବାୟୁକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାରେ ଆମାଜନ୍ ବର୍ଷା ଜଙ୍ଗଲରେ କାର୍ବନ ସଂରକ୍ଷଣ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ । ପ୍ରାୟ 6.7 ନିୟୁତ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ଆମାଜନର ବିସ୍ତୃତ ବିସ୍ତାରରେ 16000ରୁ ଅଧିକ ପ୍ରଜାତିର 390 ବିଲିୟନ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଗଛ ରହିଛି। ଏହି ଗଛଗୁଡ଼ିକ ବାୟୁମଣ୍ଡଳରୁ କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍ସାଇଡ୍ (CO2) ଅବଶୋଷଣ କରନ୍ତି ଏବଂ ଫଟୋସାଇନ୍ଥେସିସ୍ ପ୍ରକ୍ରିୟା ମାଧ୍ୟମରେ ଏହାକୁ ସେମାନଙ୍କ ଜୈବିକ ଜୀବରେ ସଂରକ୍ଷଣ କରନ୍ତି ।
ଆନୁମାନିକ 76 ରୁ 96 ବିଲିୟନ ମେଟ୍ରିକ୍ ଟନ୍ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଆମାଜନ ରେନ୍ଫରେଷ୍ଟ ଦାୟୀ, ଯାହା ଏହାକୁ ପୃଥିବୀର ସବୁଠୁ ବଡ ଭୂତଳ କାର୍ବନ ସିଙ୍କରେ ପରିଣତ କରେ । ଏହି ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ସଂରକ୍ଷଣ କ୍ଷମତା ମାନବ-ପ୍ରେରିତ ଗ୍ରୀନ୍ହାଉସ୍ ଗ୍ୟାସ୍ ନିର୍ଗମନକୁ ବନ୍ଦ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନର ପ୍ରଭାବ ହ୍ରାସ ହୁଏ । ଅଧିକନ୍ତୁ, ଆମାଜନର ବିସ୍ତାରତା ଏବଂ ବିବିଧତା ପାଣିପାଗ ଢାଞ୍ଚାରେ ସ୍ଥିରତା, ବୃଷ୍ଟିପାତ ଏବଂ ତାପମାତ୍ରାକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ।
