ଅଯୋଧ୍ୟା : ଅଯୋଧ୍ୟା ରାମ ଜନ୍ମଭୂମି ଦେଶର ଇତିହାସରେ ସବୁଠାରୁ ଦୀର୍ଘ ଏବଂ ବିବାଦୀୟ ମାମଲା ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ । ୧୫୨୮ ରୁ ୨୦୨୪ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୪୯୬ବର୍ଷ ରାମ ଜନ୍ମଭୂମିଙ୍କ ଇତିହାସ ପ୍ରାଚୀନ ଅଟେ। ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଘଟଣା ରାମ ଜନ୍ମଭୂମିଙ୍କ ଇତିହାସକୁ ଚିହ୍ନିତ କରିଛି, ନଭେମ୍ବର ୯, ୨୦୧୯ରେ ଯେତେବେଳେ ପାଞ୍ଚଜଣ ବିଚାରପତିଙ୍କ ସାମ୍ବିଧାନିକ ଖଣ୍ଡପୀଠ ଏକ ଐତିହାସିକ ରାୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ସେତେବେଳେର ସମୟ ବେଶ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଥିଲା ।
୧୫୨୮: ପ୍ରଥମେ ଏହି ସ୍ଥାନରେ ଏକ ମସଜିଦ ନିର୍ମାଣ କରିବକୁ ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ ବାବୁର କମାଣ୍ଡର ମିର ବାକି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ କିନ୍ତୁ ହିନ୍ଦୁ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଦାବି କରିଥିଲେ ଯେ ଏହି ସ୍ଥାନଟି ହେଉଛି ପ୍ରଭୁ ରାମଙ୍କ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ ଏବଂ ଏହି ସ୍ଥାନରେ ପୂର୍ବରୁ ଏକ ପ୍ରାଚୀନ ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟ ରହିଥିଲା। ହିନ୍ଦୁମାନେ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ମସଜିଦର ଗୋଟିଏ ଗମ୍ବୁଜ ତଳେ ଥିବା ସ୍ଥାନଟି ହେଉଛି ପ୍ରଭୁ ରାମଙ୍କ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ।
୧୮୫୩-୧୯୪୯: ୧୮୫୩ ମସିହାରେ ସେଠାରେ ମସଜିଦ ନିର୍ମାଣ ପରେ ସେହି ସ୍ଥାନରେ ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ଦଙ୍ଗା ହୋଇଥିଲା। ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ, ୧୮୫୯ ମସିହାରେ ବ୍ରିଟିଶ ପ୍ରଶାସନ ବିବାଦୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏକ ବାଡ଼ ନିର୍ମାଣ କରି ମୁସଲମାନମାନଙ୍କୁ ମସଜିଦ ଭିତରେ ପୂଜା କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଥିଲା ଏବଂ ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କୁ ପ୍ରାଙ୍ଗଣ ନିକଟରେ ପୂଜା କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଆଯାଇଥିଲା। ।
୧୯୪୯: ଅଯୋଧ୍ୟା ରାମ ଜନ୍ମଭୂମିଙ୍କ ଉପରେ ପ୍ରଥେମେ ବିବାଦ ୨୩ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୪୯ ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ଯେତେବେଳେ ମସଜିଦ ଭିତରେ ଭଗବାନ ରାମଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତି ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା। ହିନ୍ଦୁମାନେ ଦାବି କରିଥିଲେ ଯେ ଭଗବାନ ରାମ ସେଠାରେ ନିଜେ ପ୍ରକଟ ହୋଇଛନ୍ତି ବୋଲି । ତେବେ ପରେ ମୂର୍ତ୍ତିଗୁଡ଼ିକୁ ତୁରନ୍ତ ହଟାଇବାକୁ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ ସରକାର ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଜିଲ୍ଲା ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟ କୌଣସି ଧାର୍ମିକ ଭାବନାକୁ ଆଘାତ ଦେବା ଏବଂ ହିଂସା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଭୟରେ ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାରେ ଅସମର୍ଥତା ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ।
୧୯୫୦: ଫୈଜାବାଦ ସିଭିଲ କୋର୍ଟରେ ଦୁଇଟି ନିବେଦନ କରାଯାଇଥିଲା – ଗୋଟିଏ ବିବାଦୀୟ ଜମିରେ ଭଗବାନ ରାମଙ୍କ ପୂଜା ପାଇଁ ଅନୁମତି ମାଗୁଥିବା ବେଳେ ଅନ୍ୟଟି ଭଗବାନ ରାମଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତି ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ଅନୁମତି ମାଗିଥିଲେ।
୧୯୬୧ : ବିବାଦୀୟ ଜମିର ମାଲିକାନା ଏବଂ ମୂର୍ତ୍ତି ହଟାଇବାକୁ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ସୁନ୍ନି ୱାକଫ ବୋର୍ଡରେ ଏକ ଆବେଦନ କରିଥିଲେ।
୧୯୮୪: ଫେବୃଆରୀ ୧, ୧୯୮୬ରେ, ଫୈଜାବା ଜଜ୍ ଉମେଶ ଚନ୍ଦ୍ର ପାଣ୍ଡେଙ୍କ ଆବେଦନ ଉପରେ ଆଧାର କରି ଜିଲ୍ଲା ଜଜ୍ କେ ଏମ ପାଣ୍ଡେ ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବା ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦେଇଥିଲେ।
୧୯୯୨: ଡିସେମ୍ବର ୬, ୧୯୯୨ରେ ଏକ ଐତିହାସିକ ଘଟଣା ଘଟିଥିଲା, ଯେତେବେଳେ ବିଶ୍ୱ ହିନ୍ଦୁ ପରିଷଦ (ଭିଏଚପି) ଏବଂ ଶିବସେନା ସମେତ ହଜାର ହଜାର କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତା ବିବାଦରେ ଥିବା ସେହି ମନ୍ଦିରର ତାଲାକୁ ଭାଙ୍ଗି ଦେଇଥିଲେ। ଏହାଦ୍ୱାରା ଦେଶବ୍ୟାପୀ ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ଦଙ୍ଗା ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ହଜାର ହଜାର ଲୋକ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ।
୨୦୦୨: ହିନ୍ଦୁ କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତାଙ୍କୁ ଟାର୍ଗେଟ କରୁଥିବା ଗୋଦ୍ରା ଟ୍ରେନ୍ ଜଳିବା ଘଟଣା ପରେ ଗୁଜୁରାଟରେ ଦଙ୍ଗା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ୨,୦୦୦ ରୁ ଅଧିକ ଲୋକଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା।
୨୦୧୦: ଆହ୍ଲାବାଦ ହାଇକୋର୍ଟ ବିବାଦୀୟ ଜମିକୁ ସୁନ୍ନି ୱାକଫ ବୋର୍ଡ, ରାମ ଲାଲା ବିରଜମାନ ଏବଂ ନିର୍ମୋହି ଆଖରା ମଧ୍ୟରେ ତିନୋଟି ସମାନ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରିଥିଲେ।
୨୦୧୧: ଅଯୋଧ୍ୟା ବିବାଦ ଉପରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଆହ୍ଲାବାଦ ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ସ୍ଥଗିତ ରଖିଥିଲେ।
୨୦୧୭: ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ କୋର୍ଟ ବାହାରେ ସମାଧାନ ପାଇଁ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ଅନେକ ବିଜେପି ନେତାଙ୍କୁ ଅପରାଧିକ ଷଡଯନ୍ତ୍ର କରିଥିଲେ।
୨୦୧୯: ମାର୍ଚ୍ଚ ୮, ୨୦୧୯ ରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ମଧ୍ୟସ୍ଥତା ପାଇଁ ମାମଲା ପଠାଇଥିଲେ ଏବଂ ଆଠ ସପ୍ତାହ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଶେଷ କରିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ। ମଧ୍ୟସ୍ଥତା ପ୍ୟାନେଲ୍ ଅଗଷ୍ଟ ୨, ୨୦୧୯ ରେ କୌଣସି ସମାଧାନ ହାସଲ ନକରି ଏହାର ରିପୋର୍ଟ ଉପସ୍ଥାପନ କଲା। ଏହା ପରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଅଯୋଧ୍ୟା ମାମଲାରେ ଦୈନିକ ଶୁଣାଣି ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଅଗଷ୍ଟ ୧୬, ୨୦୧୯ ରେ ଶୁଣାଣି ଶେଷ ହେବା ପରେ ଏହି ରାୟ ସଂରକ୍ଷିତ ରହିଥିଲା। ନଭେମ୍ବର ୯ ରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟର ପାଞ୍ଚଜଣ ବିଚାରପତିଙ୍କ ଏକ ବେଞ୍ଚ ରାମ ଜନ୍ମଭୂମିଙ୍କ ସପକ୍ଷରେ ଏକ ରାୟ ପ୍ରଦାନ କରି ହିନ୍ଦୁ ମାନଙ୍କୁ ୨.୭୭ ଏକର ଜମି ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ମସଜିଦ ପାଇଁ ଅତିରିକ୍ତ ୫ ଏକର ଜମି ଆବଣ୍ଟନ କରିଥିଲେ।
୨୦୨୦: ୨୮ ବର୍ଷ ପରେ, ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୫, ୨୦୨୦ ରେ, ରାମ ଲାଲାଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତିଗୁଡ଼ିକୁ ତମ୍ବୁରୁ ଫାଇବର ମନ୍ଦିରକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଅଗଷ୍ଟ ୫ ରେ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ଭିତ୍ତିପ୍ରସ୍ତର ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥିଲା।
୨୦୨୩: ପୁଣି ଥରେ ଅଯୋଧ୍ୟାରେ ରାମ ଲାଲାଙ୍କ ମହାନ ମନ୍ଦିର ପ୍ରସ୍ତୁତ ହବାକୁଯାଉଛି । ଜାନୁୟାରୀ ୨୨, ୨୦୨୪ରେ, ରାମ ଲାଲାଙ୍କ ମହାନ ମନ୍ଦିରର ପ୍ରାଣ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହେବ, ଯାହା ଦଶନ୍ଧି ଧରି ଚାଲିଥିବା ବିବାଦର ଅନ୍ତ ଘଟାଇବ ଏବଂ ରାମ ଲାଲାଙ୍କ ପୂଜାପାଠ ବେଶ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ କରାଯିବ।
