କଟକ: ନେତାଜୀ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ୨୩ ଜାନୁଆରୀ ୧୮୯୭ରେ କଟକର ଏକ ଧନୀ ବଙ୍ଗଳା ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ଜାନକନାଥ ବୋଷ ଏବଂ ମାତାଙ୍କ ନାମ ପ୍ରଭାସୀ ଦେବୀ। ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ କଟକସ୍ଥିତ ରେଭେନ୍ସା କଲେଜିଏଟ୍ ସ୍କୁଲରୁ ତାଙ୍କର ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସମାପ୍ତ କରିଥିଲେ। ୧୯୧୩ ମସିହାରେ, ସେ ଅଧିକ ଅଧ୍ୟୟନ ପାଇଁ କଲିକତାର ପ୍ରେସିଡେନ୍ସି କଲେଜରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ୧୯୧୫ ମସିହାରେ ଏଠାରୁ ପ୍ରଥମ ବିଭାଗରେ ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ ପରୀକ୍ଷାରେ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥିଲେ ସୁଭାଷ । ତାଙ୍କ ପିତାମାତା ଚାହୁଁଥିଲେ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ଭାରତୀୟ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବାକୁ ଯାଆନ୍ତୁ। ସିଭିଲ ସର୍ଭିସେସ୍ ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ଇଂଲଣ୍ଡର କେମ୍ବ୍ରିଜ୍ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ପଠାଯାଇଥିଲା। ତେବେ ନେତାଜୀ ସୁଭାଷ ବୋଷଙ୍କ ଜୀବନକାହାଣୀରେ ଏଭଳି ଅନେକ ଘଟଣା ରହିଛଇ ଯାହା ହୁଏତ ଆପଣ ଜାଣି ନଥିବେ । ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏମିତି କିଛି ରହସ୍ୟ ।
ସୁଭାଷ ବୋଷ ଏବଂ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ:
୧୯୩୮ ମସିହାରେ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ମଧ୍ୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ଦଳର ସଭାପତି ଭାବରେ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ। ସେ ଜାତୀୟ ଯୋଜନା ଆୟୋଗ ଗଠନ କରିଥିଲେ। ଏକ ବର୍ଷ ପରେ, ୧୯୩୯ର କଂଗ୍ରେସ ଅଧିବେଶନରେ ନେତାଜୀ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ସମର୍ଥନରେ ଛିଡା ହୋଇଥିବା ପଟ୍ଟାଭୀ ସୀତାରାମୟଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ। ଏହା ପରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଏବଂ ବୋଷଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମତଭେଦ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା, ତା’ପରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ଦିନ କଂଗ୍ରେସ ଛାଡିଥିଲେ । ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଅଭିଯାନକୁ ନେତାଜୀ ତୀବ୍ର କରିଥିଲେ। ଏହି କାରଣରୁ ତାଙ୍କୁ ଗୃହରେ ରଖାଯାଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ସେ କୌଣସି ପ୍ରକାରେ ଜର୍ମାନୀକୁ ପଳାଇ ଯାଇଥିଲେ। ଏଠାରୁ ସେ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧକୁ ଅତି ନିକଟରୁ ଦେଖିଲେ ।
ନେତାଜୀ ଏବଂ ଆଜାଦ ହିନ୍ଦ ଫୌଜ:
ଦେଶର ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଁ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ୨୧ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୪୩ ରେ ଆଜାଦ ହିନ୍ଦ ସରକାର ଗଠନ କରି ଆଜାଦ ହିନ୍ଦ ଫୌଜ ଗଠନ କରିଥିଲେ। ଏହା ସହିତ ସେ ଆଜାଦ ହିନ୍ଦ ବ୍ୟାଙ୍କ ମଧ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ। ବର୍ମା, କ୍ରୋଏସିଆ, ଜର୍ମାନୀ, ନାନକିଙ୍ଗ (ବର୍ତ୍ତମାନର ଚୀନ୍), ଇଟାଲୀ, ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ, ମଞ୍ଚକୁଓ, ଫିଲିପାଇନ୍ସ ଏବଂ ଆୟର୍ଲାଣ୍ଡ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ବିଶ୍ୱର ଦଶଟି ଦେଶ ତାଙ୍କ ସରକାର, ସେନା ଏବଂ ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ସମର୍ଥନ ଜଣାଇଥିଲେ। ଏହି ଦେଶଗୁଡିକ ଆଜାଦ ହିନ୍ଦ ବ୍ୟାଙ୍କର ମୁଦ୍ରାକୁ ମଧ୍ୟ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେଇଥିଲେ। ସେନା ଗଠନ ପରେ ନେତାଜୀ ପ୍ରଥମେ ବର୍ମା(ବର୍ତ୍ତମାନ ମିଆଁମାର )ରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ । ଏଠାରେ ସେ ସ୍ଲୋଗାନ ଦେଇଥିଲେ, ‘ତୁମେ ମୋତେ ରକ୍ତ ଦିଅ, ମୁଁ ତୁମକୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦେବି’।
ନେତାଜୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁର ରହସ୍ୟ:
ନେତାଜୀଙ୍କ ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାରେ ଲାଗିଥିଲା । କିନ୍ତୁ ୧୮ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୫ ରେ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷଙ୍କର ଆକସ୍ମିକ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା। କୁହାଯାଉଛି ଯେ, ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷଙ୍କ ବିମାନ ମଞ୍ଚୁରିଆ ଯାଉଥିଲା, ଯାହା ବାଟରେ ନିଖୋଜ ହୋଇଯାଇଥିଲା। ତେଣୁ ଆଜି ପର୍ୟ୍ୟନ୍ତ ଜଣା ପଡିନାହିଁ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷଙ୍କ ବିମାନରେ କ’ଣ ହେଲା, ଏବଂ କୁଆଡେ ଗଲେ ନେତାଜୀ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ?