ଯଥା ଦେହେ ତଥା ଦେବେ। ଉକ୍ତ ଲୋକମୁଖ ରେ ବହୁଳ ଭାବରେ ପ୍ରଚଳିତ ଥିବା ଉକ୍ତି ଟି ର ସାର୍ଥକତା ପ୍ରତିପାଦିତ କରିବାକୁ ଯାଇ ଲୀଳାମୟ ମହାପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ଗ୍ରୀଷ୍ମ କାଳ ରେ ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଉତ୍ତାପ ରେ ଅତିଷ୍ଠ ହୋଇ ବୈଶାଖ ଶୁକ୍ଳ ତୃତୀୟା ବା ଅକ୍ଷୟ ତୃତୀୟା ଠାରୁ ଶୀତଳତା ର ଲୀଳା ଚନ୍ଦନ ଲାଗି ଓ ଚନ୍ଦନ ଯାତ୍ରା ର ଅୟମାରମ୍ଭ କରିଥାନ୍ତି। ବୈଶାଖ ମାସ ରେ ବିଷ୍ଣୁ ଙ୍କୁ ମଧୁସୂଦନ ନାମରେ ପୂଜା କରାଯାଏ। ଏହି ମାସ ରେ ଚନ୍ଦନ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କର ଅତିପ୍ରିୟ ହୋଇଥାଏ।
ଏହି ଚନ୍ଦନଲାଗି ନିମନ୍ତେ ଅକ୍ଷୟ ତୃତୀୟା ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଇଥାଏ।ବିଭିନ୍ନ ମଠ ଓ ପ୍ରଶାସନ ଯୋଗାଇ ଦେଇଥିବା ସାମଗ୍ରୀ ଯଥା – ଚନ୍ଦନ କାଠ , କର୍ପୁର , କେଶର , ଜାଇଫଳ ଓ ଚୁଆ ଇତ୍ୟାଦି ସୁଗନ୍ଧିତ ଦ୍ରବ୍ୟ ର ଲେପ ମିଶ୍ରଣ ଚନ୍ଦନ ଘରେ ଘଟୁଆରୀ ମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥାଏ।ଏହି ଚନ୍ଦନ ବୈଶାଖ ଶୁକ୍ଳ ଦ୍ଵିତୀୟା ଦିନ ସନ୍ଧ୍ୟା ସୁଦ୍ଧା ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇସାରିଥାଏ। ଦ୍ଵିତୀୟା ଦିନ ସନ୍ଧ୍ୟାଧୂପ ସମ୍ପନ୍ନ ହେବାପରେ ଭୋଗମଣ୍ଡପ ଘର ଧୋ ପଖାଳ ହୋଇ ଚନ୍ଦନ ରଖାଯାଇ ପୂଜାପଣ୍ଡା ଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଅଧିବାସିତ ହୋଇଥାଏ। ଏହାପରେ ଦୈନିକ ରୀତି ରେ ଚନ୍ଦନଲାଗି, ବଡ଼ସିଂହାର ଓ ପହୁଡ଼ ଆଦି ଯଥା ରୀତି ସମ୍ପାଦିତ ହୋଇଥାଏ । ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଯେ, ଯେପରି ଜଣେ ସାଧାରଣ ମନୁଷ୍ୟ ର ମନରେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ ଆଦି ର ପୂର୍ବ ରାତ୍ର ରେ ମନରେ ଉତ୍ସାହ ବା ଚଞ୍ଚଳତା କାରଣରୁ ସଠିକ ଭାବେ ନିଦ ହୁଏ ନାହିଁ , ପ୍ରାତଃ କାଳ ର ଅପେକ୍ଷା ଥାଏ। ଠିକ ସେହିପରି ମହାପ୍ରଭୁ ଙ୍କର କୌଣସି ଦିନ ଅଧିବାସ ହୋଇଥିଲେ , ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବାକୁ ଥିବା ଉତ୍ସବ ନିମିତ୍ତ ମହାପ୍ରଭୁ ଙ୍କୁ ସଠିକ ଭାବେ ନିଦ ହୁଏନାହିଁ। ଏହିକାରଣରୁ ଅଧିବାସ ହୋଇଥିବା ଦିନ ପହୁଡ଼ ସମୟରେ ଶୟନ ଠାକୁର ଭିତରକୁ କିମ୍ବା ଡମ୍ବରୁ ଉପରକୁ ବିଜେ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ।
ଅକ୍ଷୟ ତୃତୀୟା ଦିନ ଦ୍ୱାରଫିଟା ଠୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଆଳତି , ଅବକାଶ , ବଲ୍ଲଭ ଓ ସକାଳ ଧୂପ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମ୍ପନ୍ନ ହୋଇସାରିବା ପରେ ଭିତରେ ମଇଲମ ହୋଇ ଯାତ୍ରାଙ୍ଗି ମହାସ୍ନାନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥାଏ।ଏହାପରେ ବିନା ଉତ୍ତରୀୟ(ଶିର କପଡା) ଓ ପହରଣା ରେ ନୂଆଲୁଗା ଲାଗି ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଛ ମୂର୍ତ୍ତି ଅଳଙ୍କାର ଲାଗି ହୋଇ ଭିତରେ ପାଣି ପଡିଥାଏ।ଏହି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନୀତି ସରିବା ପରେ ଭୋଗମଣ୍ଡପ ଘର ମୁଦ ଫିଟି ପୂଜାପଣ୍ଡା ,ପତିମହାପାତ୍ର , ମୁଦିରସ୍ତ ଓ ତିନିଜଣ ପାଳିଆ ପୁଷ୍ପାଳକ ମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଚନ୍ଦନ ବେଢା ହୋଇଥାଏ। ଏହାପରେ ଚନ୍ଦନ ପିଙ୍ଗଣ ମାନ ଭିତର ସିଂହାସନ ଉପରେ ରଖାଯାଏ। ଏହିପରି ଅବସ୍ଥା ରେ ଏକ ଖାଇକୋରା ଭୋଗ ସମ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥାଏ। ଏହାପରେ ପଣ୍ଡା ପତି ମୁଦିରଥ, ତିନିଜଣ ପାଳିଆ ପୁଷ୍ପାଳକ ଓ ତିନିଜଣ ମେକାପ ସିଂହାସନ ଉପରକୁ ଉଠିଥାନ୍ତି। ମେକାପ ମନେ ଶ୍ରୀଅଙ୍ଗ ସ୍ପର୍ଶ ନ କରି ପଣ୍ଡା ପତି ମୁଦିରଥ ଓ ତିନିଜଣ ପାଳିଆ ପୁଷ୍ପାଳକ ମାନଙ୍କ ହାତକୁ ଚନ୍ଦନ ବଢ଼ାଇ ଥାନ୍ତି ଓ ମହାପ୍ରଭୁ ଙ୍କ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଶ୍ରୀଅଙ୍ଗ ଓ ପେଟ ର ଅର୍ଧେକ ଏହି ସୁଗନ୍ଧିତ ଦ୍ରବ୍ୟ ମିଶ୍ରିତ ଚନ୍ଦନ ଲେପନ କରାଯାଏ।
ଚନ୍ଦନଲାଗି ପରେ ଚନ୍ଦନଲାଗି ସମୟରେ ଲାଗୁଥିବା ପୁଷ୍ପ ନିର୍ମିତ ଚୁଳ, ଅଳକା , ଶ୍ରୀମସ୍ତକ ରୁ ଶ୍ରୀପୟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲମ୍ବିଥିବା ଚଉସରି ମାଳ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦୈନନ୍ଦିନ ବ୍ୟବହୃତ ପୁଷ୍ପ ଅଳଂକାର ମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଓ ପରିଶେଷ ରେ କର୍ପୁରଲାଗି ହୋଇ ବେଶ ବଢିଥାଏ। ଏହାପରେ ମଧ୍ୟାହ୍ନଧୂପ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ। ମଧ୍ୟାହ୍ନଧୂପ ବଢିବା ପରେ ପଣ୍ଡା ପତି ମୁଦିରଥ ମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଦ୍ଵାଦଶ ଯାତ୍ରା ବନ୍ଦାପନା ହୋଇଥାଏ। ଏହାପରେ ପାଣି ପଡି ଯାତ ଭୋଗ ନିମନ୍ତେ ପୂଜା ଠା ହୋଇ ଭୋଗ ଡାକି ଯାଇଥାଏ।ତତ୍ପରେ ଶ୍ରୀମଦନମୋହନ ଓ ରାମକୃଷ୍ଣ ଭିତର ସିଂହାସନରେ ଯଥାକ୍ରମେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ବାଡେ ଓ ବଡବାଡେ ବିଜେ କରିଥାନ୍ତି।ଏହାପରେ ଯାତଭୋଗ ପଞ୍ଚୋପଚାର ବିଧିରେ ସମ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥାଏ।ଭୋଗ ସରିବା ପରେ ଆଜ୍ଞାମାଳ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଏ। ବଡବାଡ଼ ରୁ ରାମକୃଷ୍ଣ ଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ରାମ ଙ୍କୁ ଓ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ବାଡ଼ ରୁ ଶ୍ରୀ ମଦନମୋହନାଦି ଙ୍କୁ ଆଜ୍ଞାମାଳ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥାଏ।ଏହାପରେ ଦିଅଁ ମୁକ୍ତିମଣ୍ଡପ ନିକଟରେ ଥିବା ବିମାନ ଓ ପାଲିଙ୍କି ରେ ବିଜେ କରନ୍ତି। ବିମାନରେ ଦିଅଁ ରୁନ୍ଧା ହେବା ପରେ ମାଳଫୁଲ ଲାଗି ହୋଇ ବେଶ ହୋଇଥାନ୍ତି।ଏହାପରେ ଘଣ୍ଟ,ଶୁକ୍ଳ ଓ କୃଷ୍ନ ଛତା,ତ୍ରାଶ, ଓଲାର,କାହାଳୀ ଓ ବୈଜୟନ୍ତ୍ରୀ ପଟୁଆର ରେ ବିମାନ ଓ ପାଲିଙ୍କି ବିମାନବଡୁ ମାନଙ୍କ ସ୍କନ୍ଧଆରୋହଣ କରି ପଟୁଆର ନରେନ୍ଦ୍ର ସରୋବର ଅଭିମୁଖେ ଯାତ୍ରା କରିଥାନ୍ତି।ଏହି ମାର୍ଗ ରେ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଭିତରେ , ବାହାରେ, ନରେନ୍ଦ୍ର ସରୋବର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଭିନ୍ନ ବ୍ୟକ୍ତି ବିଶେଷ, ଅନେକ ମଠ, ଶ୍ରୀ ନହର ଆଦି ରେ ପନ୍ତି ର ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଥାଏ।ସିଂହଦ୍ୱାର ନିକଟରେ ପଞ୍ଚ ମହାଦେଵ ଏହି ପଟୁଆର ରେ ସାମିଲ ହୁଅନ୍ତି ।
ଭକ୍ତ ମାନଙ୍କ ଗହଣରେ ଦଶାବତାର , ମଙ୍ଗଳଗୀତ, ମଣି ବିମାନେ ଗୋବିନ୍ଦ……….. , ଦେଖଗୋ ଆଗୋ ସଖି ଦେଖଗୋ……. ଆଦି ସଂଗୀତ ଓ କୀର୍ତ୍ତନ , ହରିବୋଲ ହୁଳହୁଳି ରେ ପ୍ରକମ୍ପିତ ହୋଇ ପଟୁଆର କୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଭାବ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଓ ବଡ଼ଦାଣ୍ଡ କୁ ଆନନ୍ଦ ଉଲ୍ଲାସରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ କରିଥାଏ।ଉକ୍ତ ଦିନ ଚନ୍ଦନଯାତ୍ରା ର ପ୍ରଥମ ଦିବସ ହୋଇଥିବା ଯୋଗୁଁ ପଟୁଆର ରେ ଅନେକ କୀର୍ତ୍ତନୀୟା ଦଳ , ନାଗା, ମେଢ ତଥା ବିଭିନ୍ନ ଖେଳ ପ୍ରଦର୍ଶନ ଓ ଅନେକ ଶୋଭନୀୟ ଦୃଶ୍ୟ ସାମିଲ ହୋଇଥାଏ।ଏହିଦିନ ରଥ ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ଅନୁକୁଳ ଥିବାରୁ ଏହି ପଟୁଆର ସାଙ୍ଗରେ ତିନିଜଣ ପାଳିଆ ପୂଜାପଣ୍ଡା ମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ତିନିବାଡରୁ ତିନିଖଣ୍ଡ ଆଜ୍ଞାମାଳ ନିର୍ମାଣ ଅନୁକୂଳ ନିମିତ୍ତ ଆସିଥାଏ। ପଟୁଆର ରଥଖଳା ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିବା ପରେ ଯେଉଁ ସ୍ଥାନ ରେ ଅନୁକୁଳ କରାଯାଏ (ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ସମ୍ମୁଖରେ) ସେହି ସ୍ଥାନ କୁ ବିମାନ ର ମୁଖ ହୋଇଥାଏ ।ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଚଳନ୍ତି ପ୍ରତିମା ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରଭୁ ନିଜେ ଉପସ୍ଥିତ ହୋଇ ଅନୁକୁଳ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କରାଇଥାନ୍ତି। ଓ ପରେ ପଟୁଆର ନରେନ୍ଦ୍ର ଅଭିମୁଖେ ଯାତ୍ରା କରେ।
ଚନ୍ଦନ ଚକଡ଼ା ଠାରେ ପହଂଚିବା ପରେ ପଥ ଶ୍ରମ କାରଣରୁ ମହାପ୍ରଭୁ ଙ୍କୁ କାଳେ ତୃଷ୍ଣା ହେଉଥିବ କି, ଏହି ଭାବ ନେଇ ଭିତରଚ୍ଛ ମହାପାତ୍ର ଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଘସା ଜଳ ଅର୍ପଣ ବା ଜଳଲାଗି ସମ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥାଏ। ଏହାପରେ ମଦନମୋହନ , ଭୂଦେବୀ ଓ ଶ୍ରୀଦେବୀ ଶୁକ୍ଳ(ନନ୍ଦା) ଚାପ ରେ ଓ ରାମକୃଷ୍ଣ , ପଞ୍ଚ ମହାଦେବ ରକ୍ତ ବର୍ଣ୍ଣ (ଭଦ୍ରା)ଚାପ ରେ ବିଜେ କରନ୍ତି।ଶୁକ୍ଳ ବର୍ଣ୍ଣ ଚାପଟି ସାନ ଓ ରକ୍ତ ବର୍ଣ୍ଣ ଚାପ ଟି ବଡ଼ ଚାପ ଅଟେ। ଏଥିମଧ୍ଯରୁ ଶୁକ୍ଳ ଚାପ ରେ ଗୋଟିଏ ସିଂହାସନ ଥାଏ ଓ ଏହିଥିରେ ମଦନମୋହନ ଓ ଭୂଦେବୀ ଶ୍ରୀଦେବୀ ବିଜେ କରନ୍ତି। ବଡ଼ ଚାପ ରେ ଆଗ ପଛ ହୋଇ ଦୁଇଟି ସିଂହାସନ ମଧ୍ୟରୁ ଅଗ ଟିରେ ଶ୍ରୀରାମକୃଷ୍ଣ ଓ ପଛଟିରେ ପଞ୍ଚ ମହାଦେବ ବିଜେ କରିଥାନ୍ତି।ଦୁଇଟି ଡଙ୍ଗା ଉପରେ ଗୋଟିଏ ପୀଠ କରି ସମ୍ମୁଖ ଭାଗରେ ଉନ୍ମୁକ୍ତ ପକ୍ଷ ଯୁକ୍ତ ହଂସ ସଂଯୋଗ କରି ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ଚାପ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥାଏ।ବଡ଼ ଚାପ ଟି ପ୍ରଥମ ଓ ପରେ ସାନ ଚାପ ଟି ବିଜେ କରିଥାଏ ।
ଏହା ପୂର୍ବରୁ ଏକ ଡଙ୍ଗା ରେ ବୈଜୟନ୍ତ୍ରୀ ଯାଇଥାଏ।ଏହା ଚାପ ଆରମ୍ଭ ରୁ ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆଗେ ଆଗେ ଚାଲିଥାଏ।ଦିଅଁ ଚାପ ରେ ବିଜେ ହେବାପରେ ଚାପ ମଧ୍ୟରେ ଘଣ୍ଟ ,ଛତା , କାହାଳୀ, ଚାମର ଆଦି ଦ୍ୱାରା ସୋଭିତ ହୋଇ ସେବାପ୍ରିୟ ସେବା ମାନ ଗ୍ରହଣ କରି ଆନନ୍ଦ ଉଲ୍ଲାସର ସହ ନାବକେଳି କରନ୍ତି। ଚାପ ଚାଲୁଥିବା ସମୟରେ ହଡ଼ପନାଏକ ବିଡ଼ିଆ ମଣୋହି କରୁଥାନ୍ତି।ଦିନଚାପ ଶେଷ ହେବାପରେ ଦିଅଁ ଚାପରେ ମଇଲମ ହୋଇ ଭିତର ଚକଡ଼ା କୁ ବିଜେ କରନ୍ତି।ଏହାକୁ ଦିନଚାପ କୁହାଯାଏ।ଏହାପରେ ଶ୍ରୀରାମକୃଷ୍ଣ , ପଞ୍ଚ ମହାଦେବ ଓ ମଦନମୋହନ ଆଦି ପୃଥକ ପୃଥକ ଗୃହ କୁ ବିଜେ କରନ୍ତି।ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ ଥିବା ବଡ଼ ଗୃହଟିରେ ଶ୍ରୀମଦନମୋହନ ଭୂଦେବୀ ଶ୍ରୀଦେବୀ ବିଜେ କରନ୍ତି। ଗୃହ ର ବାମ ପାର୍ଶ୍ୱ ରେ ଥିବା ଏକ କ୍ଷୁଦ୍ର ଗୃହ କୁ ଶ୍ରୀରାମକୃଷ୍ଣ ବିଜେ କରନ୍ତି ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ପଟେ ଥିବା ଅନ୍ୟ ଏକ ଗୃହ କୁ ପଞ୍ଚ ମହାଦେବ ବିଜେ କରନ୍ତି।ପୃଥକ ପୃଥକ ଗୃହ ରେ ବିଜେ କରିବା ପରେ ଲୁଗା ମଇଲମ ହୋଇ କ୍ଷୁଦ୍ର ବସ୍ତ୍ର ପରିଧାନ ପୂର୍ବକ ଦିଅଁ ମାନେ ଚନ୍ଦନ କର୍ପୁର ଜାଇଫଳ ଆଦି ଶୀତଳ ପଦାର୍ଥ ମିଶ୍ରିତ ସୁଗନ୍ଧିତ ପୁଷ୍ପ ଯୁକ୍ତ ଜଳ କୁଣ୍ଡ ମଧ୍ୟରେ ଜଳକ୍ରୀଡ଼ା ନିମିତ୍ତ ବିଜେ କରିଥାନ୍ତି।
କିଛି ସମୟ କୁଣ୍ଡ ରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିବାପରେ ଶ୍ରୀରାମକୃଷ୍ଣ ମଦନମୋହନାଦି ଥିବା ଗୃହ କୁ ବିଜେ କରନ୍ତି। ଏହାପରେ ସେହି ଗୃହ ରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ବିଗ୍ରହ ଜଳ ରୁ ଉଠି ବସ୍ତ୍ର ପରିଧାନ କରି ଶୀତଳଭୋଗ ଅର୍ପିତ ହୋଇଥାନ୍ତି।ଏହାପରେ ବାହାର ମଣ୍ଡପକୁ ମଦନମୋହନାଦି ବିଜେ ହୋଇ ସେଠାରେ ବେଶ ହୋଇଥାନ୍ତି। ପଞ୍ଚମହାଦେଵ ଜଳରୁ ଉଠି ସେହି ଗୃହ ମଧ୍ୟରେ ବେଶ ହୋଇଥାନ୍ତି। ସେଠାରେ ବେଶ ବଢିବା ଶୁଦ୍ଧା ସେହିଠାରେ ଥିବା ରୋଷ ଘରେ ମହାସୁଆର ଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ମାଣ୍ଡୁଅ ତଥା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଭୋଗ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥାଏ।ବେଶ ବଢିବା ପରେ ଦିଅଁ ଭିତରକୁ ବିଜେ କରନ୍ତି। ଭିତରେ ପୂଜାପଣ୍ଡା ପଞ୍ଚୋପଚାର ବିଧିରେ ଭୋଗ ସାରିଥାନ୍ତି ।ପଞ୍ଚମହାଦେଵ ଙ୍କ ନିକଟରେ ସେମାନଙ୍କ ପାଳିଆ ମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସର୍ପାମଣୋହି ରେ ଭୋଗ ହୋଇଥାଏ। ଭିତରେ ଭୋଗ ସରିବାପରେ ମଦନମୋହନାଦି ବାହାର ମଣ୍ଡପକୁ ବିଜେ କରନ୍ତି। ସେଠାରେ ହଡପନାଏକ ବିଡ଼ିଆ ମଣୋହି କରିଥାନ୍ତି ।
ଏ ଉତ୍ତାରୁ ଦିଅଁ ରାତିଚାପ କୁ ବିଜେ କରନ୍ତି।ରାତିଚାପ ପୂର୍ବବତ୍ ହୋଇଥାଏ । କେବଳ ରାତିଚାପରେ ଚନ୍ଦ୍ରଉଦିଆ ଆଦି ଆଲୋକମୟ ବାଣ ମାନ ଫୁଟାଯାଏ। ବେଳେ ବେଳେ ଚାପ ସମୟରେ ଚାପ ବାହାରେ କୁଳ ରେ ପାହାଚ ଉପରେ ଅନେକ ଆତଶବାଜି ମଧ୍ୟ ଫୁଟିଥାଏ।ଏହାପରେ ରାତିଚାପ ସାରି ଦିଅଁ ଜେଯାହା ବିମାନ ତଥା ପାଲିଙ୍କି କୁ ବିଜେ କରନ୍ତି ଓ କେବଳ ଘଣ୍ଟ ଛତା ପଟୁଆର ରେ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର କୁ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ କରନ୍ତି ।ପଞ୍ଚମହାଦେଵ ମଧ୍ୟ ନିଜ ନିଜ ମନ୍ଦିର କୁ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ କରନ୍ତି।ବିମାନ ପୂଜାପଣ୍ଡା ନିଯୋଗ ସମ୍ମୁଖରେ ରଖାଯାଏ। ଭୂଦେବୀ ଶ୍ରୀଦେବୀ କୌଣସି ନୀତି ନହେଉଥିବା ସମୟରେ ଭିତରୁ ବିଜେ କରନ୍ତି ଓ ମଦନମୋହନ ,ରାମକୃଷ୍ଣ ଦକ୍ଷିଣ ଘର କୁ ବିଜେ ହୋଇ ସେଠାରେ ମଇଲମ ହୋଇଥାନ୍ତି ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ନୀତି ବଢିଥାଏ।ଏପଟେ ଭିତରେ ଦିଅଁ ଚାପ କୁ ବିଜେ କରିବା ପରେ ପାଣିପଡି ମଇଲମ ହୋଇ ସନ୍ଧ୍ୟାଆଳତି ବେଶ ହୋଇଥାନ୍ତି।
ଏହି ବେଶ ରେ ମହାପ୍ରଭୁ ଚନ୍ଦନଲାଗି ଚାଲିଥିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶୁକ୍ଳ ସୂତା ଲୁଗା ପରିଧାନ କରନ୍ତି । ବେଶ ବଢି ସନ୍ଧ୍ୟା ଆଳତୀ ଓ ସନ୍ଧ୍ୟାଧୂପ ସରିବା ପରେ ଜୟବିଜୟ ଦ୍ୱାର ବନ୍ଦ କରାଯାଇ ସମଗ୍ର ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର କୁ ଅନ୍ଧାର କରାଯାଇଥାଏ। ଏହାପରେ ପାଳିଆ ପୁଷ୍ପାଳକ ମଇଲମ କୁ ଯାଇଥାନ୍ତି। ମଇଲମ ହୋଇ ଦିଅଁ ଏକ ବିଶେଷ ଲୁଗା ପରିଧାନ କରନ୍ତି ଯାହାର ନାମ ମାଧାବଳି। ଏହି ଲୁଗା ପରିଧାନ ପରେ ଭିତରୁ ଅଖଣ୍ଡ ଦୀପ ଲିଭିଥାଏ ଓ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅନ୍ଧକାର ମଧ୍ୟରେ ମହାପ୍ରଭୁ ଙ୍କର ଆଲଟ ଲାଗି (ପଙ୍ଖା) ସେବା ସମାପିତ ହୋଇଥାଏ।ଆଲଟ ଲାଗି ସରିବାପରେ ତିନିବାଡ ର ପାଳିଆ ପୂଜାପଣ୍ଡା ଦିଅଁ ବିନା ମାଳ ଫୁଲ ଓ ଏକବସ୍ତ୍ର ପରିଧାନ କରିଥିବା ସମୟରେ , ବିନା ଘଣ୍ଟି ରେ ପଣାଭୋଗ କରିଥାନ୍ତି।ପଣା ଭୋଗ ସରିବା ପରେ ଦ୍ୱାର ଫିଟି ପୁନଶ୍ଚ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଅଲୋକମୟ ହୋଇଥାଏ।
ଏହାପରେ ଚନ୍ଦନଲାଗି ହୋଇଥାଏ। ପ୍ରକାଶ ଥାଉ କି ଅକ୍ଷୟ ତୃତୀୟା ଠାରୁ ଚନ୍ଦନଲାଗି ନୀତି ସରିବା ଦିନ ଯାଏ ଦିଅଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉତ୍ତାପ ହେତୁ ପାଟବସ୍ତ୍ର ପରିଧାନ କରନ୍ତି ନାହିଁ।କେବଳ ପତନୀ ଓ ସୂତା ଶୁକ୍ଳଲୁଗା ପରିଧାନ କରନ୍ତି। କେବଳ ସକାଳଧୂପ ବେଶ ରେ ଖଣ୍ଡିଏ ଖଣ୍ଡିଏ ପାଟ କେବଳ ଶିରକପଡା(ଉତ୍ତରୀୟ) ହେଉଥିଲେ ହେଁ ପତନୀ ପରିଧାନ କରିଥାନ୍ତି।ଏପରିକି ବଡ଼ସିଂହାର ସମୟରେ ପରିଧାନ କରୁଥିବା ଗୀତଗୋବିନ୍ଦ ଲିଖିତ ଖଣ୍ଡୁଆ ଓ ଶ୍ରୀଭୁଜ ଓ ଅଧର ରେ ଲାଗିହେଉଥିବା ଫୁଟା ନାମକ ବସ୍ତ୍ର ପରିଧାନ କରନ୍ତି ନାହିଁ।ବଡ଼ସିଂହାର ବେଶ ରେ ପତନୀ ପରିଧାନ କରନ୍ତି ଓ ପହରଣା ଲାଗିହୁଏ।ଶିରକପଡା ବୋଇରାଣୀ ହୋଇଥାଏ।ବଡ଼ସିଂହାର ବେଶ ବଢିବା ପରେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ନୀତି ହୋଇ ପହୁଡ଼ ହୋଇଥାଏ ।
