ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ବୁଧବାର ଦିନ ଲୋକସଭାରେ ୱାକଫ୍ (ସଂଶୋଧନ) ବିଲ୍ ୨୦୨୪ ଆଗତ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ। ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟି ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ସରକାର ଏହାକୁ ଆଲୋଚନା ଏବଂ ପାସ ପାଇଁ ଗୃହରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ, ବିରୋଧୀ ଦଳଗୁଡ଼ିକ, ଯେଉଁଥିରେ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ନ୍ୟାସନାଲ ଡେଭଲପମେଣ୍ଟାଲ୍ ଇନକ୍ଲୁସିଭ୍ ଆଲାଏନ୍ସ (ଇଣ୍ଡିଆ) ବ୍ଲକ୍ ପାର୍ଟିଗୁଡ଼ିକ ସାମିଲ ଅଛନ୍ତି, ମଙ୍ଗଳବାର ଦିନ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ଆଇନକୁ ଅସାମ୍ବିଧାନିକ ବୋଲି କହି ଗୃହରୁ ୱାକଆଉଟ୍ କରିଥିଲେ। ସାମ୍ବାଦିକମାନଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନା ସମୟରେ କେନ୍ଦ୍ର ସଂସଦୀୟ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରୀ କିରେନ ରିଜିଜୁ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଲୋକସଭାର କାର୍ଯ୍ୟ ପରାମର୍ଶଦାତା କମିଟି (ବିଏସି), ଯେଉଁଥିରେ ସମସ୍ତ ପ୍ରମୁଖ ଦଳର ନେତାମାନେ ସାମିଲ ଅଛନ୍ତି, ଏବଂ ବାଚସ୍ପତି ଓମ୍ ବିର୍ଲାଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଗଠିତ, ଏକ ଆଠ ଘଣ୍ଟାର ବିତର୍କ ପାଇଁ ରାଜି ହୋଇଛନ୍ତି, ଯାହାକୁ ଗୃହର ମତ ନେବା ପରେ ବଢ଼ାଯାଇପାରିବ।
ବୈଠକ ସମୟରେ ବିଲ୍ ଉପରେ ରାଜକୋଷ ଏବଂ ବିରୋଧୀ ଦଳ ମଧ୍ୟରେ ଉଷ୍ମ ବିତର୍କର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଲକ୍ଷଣ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଥିଲା, କାରଣ କଂଗ୍ରେସ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଅନେକ ଇଣ୍ଡିଆ ବ୍ଲକ୍ ସଦସ୍ୟ ସରକାର ସେମାନଙ୍କ ସ୍ୱରକୁ ଦମନ କରୁଥିବା ଅଭିଯୋଗ କରି ଗୃହ ଛାଡ଼ି ଚାଲିଯାଇଥିଲେ। ତଥାପି, ରାଜନୈତିକ ଉତ୍ତେଜନା ଏବଂ ବିତର୍କର ଅବଧି ଫଳାଫଳକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବାର ସମ୍ଭାବନା କମ୍, କାରଣ ଶାସକ ବିଜେପି ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ଜାତୀୟ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମେଣ୍ଟ (ଏନଡିଏ) ଲୋକସଭାରେ ଦୃଢ଼ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠତା ହାସଲ କରିଛି। ଏହାକୁ ଆଇନରେ ପରିଣତ କରିବା ପାଇଁ, ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ୱାକଫ ସଂଶୋଧନ ବିଲ୍ ଲୋକସଭାରେ ଏବଂ ତା’ପରେ ରାଜ୍ୟସଭାରେ ପାରିତ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ। ଏନଡିଏର ଗୃହରେ ୨୯୩ଟି ଆସନ ଅଛି, ଯାହାର ବର୍ତ୍ତମାନର ସଦସ୍ୟ ସଂଖ୍ୟା ୫୪୨। ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗର ବସିରହାଟ ସଂସଦୀୟ ଆସନଟି ତୃଣମୂଳ କଂଗ୍ରେସ ସାଂସଦ ହାଜି ଶେଖ ନୁରୁଲ ଇସଲାମଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଖାଲି ପଡ଼ିଛି। ବିଜେପି ପ୍ରାୟତଃ ସ୍ୱାଧୀନ ସଦସ୍ୟ ଏବଂ ଛୋଟ ଦଳଗୁଡ଼ିକଠାରୁ ସମର୍ଥନ ହାସଲ କରିବାରେ ସଫଳ ହୋଇଛି।
ବିଜେପି ନେତୃତ୍ୱରେ ଏନଡିଏ ଲୋକସଭାରେ ଆରାମଦାୟକ ବହୁମତ ହାସଲ କରିଛି, ଯେଉଁଠାରେ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ ପାଇଁ ୨୭୨ ଭୋଟ ଆବଶ୍ୟକ। ଏନଡିଏକୁ ସମର୍ଥନ କରୁଥିବା ୨୯୩ ଜଣ ସାଂସଦଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ବିଜେପି ପାଖରେ ୨୪୦ ଜଣ ସଦସ୍ୟ ଅଛନ୍ତି, ଚନ୍ଦ୍ରବାବୁ ନାଇଡୁଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ତେଲୁଗୁ ଦେଶମ ପାର୍ଟି (ଟିଡିପି)ର ୧୬ ଜଣ, ନୀତିଶ କୁମାରଙ୍କ ଜନତା ଦଳ (ୟୁନାଇଟେଡ୍)ର ୧୨ ଜଣ, ଏକନାଥ ସିନ୍ଦେଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ଶିବସେନାର ୭ ଜଣ, ଚିରାଗ ପାସୱାନଙ୍କ ଲୋକ ଜନଶକ୍ତି ପାର୍ଟି (ରାମ ବିଳାସ)ର ୫ ଜଣ ଏବଂ ଜୟନ୍ତ ଚୌଧୁରୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଲୋକଦଳ (ଆରଏଲଡି), ଏଚ୍ଡି କୁମାରସ୍ୱାମୀଙ୍କ ଜନତା ଦଳ-ସେକୁଲାର (ଜେଡିଏସ୍) ଏବଂ ପବନ କଲ୍ୟାଣଙ୍କ ଜନସେନା ପାର୍ଟି (ଜେଏସ୍ପି)ର ୨ ଜଣ ସଦସ୍ୟ ଅଛନ୍ତି। ସରକାରଙ୍କୁ ଅପନା ଦଳ (ସୋନେଲାଲ), ଆସାମ ଗଣ ପରିଷଦ (ଏଜିପି), ଅଲ୍ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ ଛାତ୍ର ସଂଘ (ଏଜେଏସୟୁ), ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନୀ ଆୱାମ ମୋର୍ଚ୍ଚା (ଏଏଏମ), ନ୍ୟାସନାଲିଷ୍ଟ କଂଗ୍ରେସ ପାର୍ଟି (ଏନସିପି), ସିକିମ କ୍ରାନ୍ତିକାରୀ ମୋର୍ଚ୍ଚା (ଏସକେଏମ) ଏବଂ ୟୁନାଇଟେଡ୍ ପିପୁଲ୍ସ ପାର୍ଟି ଲିବରାଲ (ୟୁପିପିଏଲ)ର ପ୍ରତ୍ୟେକ ସଦସ୍ୟ ସମର୍ଥନ କରୁଛନ୍ତି। ଲୋକସଭାର ମୋଟ ସଂଖ୍ୟା ବର୍ତ୍ତମାନ ୫୪୨ ଅଟେ। ମିଳିତ ସଂସଦୀୟ କମିଟି (ଜେପିସି) ସେମାନଙ୍କ ଚିନ୍ତାକୁ ସମାଧାନ କରିଥିବାରୁ ବିଜେପି ଏହାର ସହଯୋଗୀମାନଙ୍କଠାରୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ ସମର୍ଥନ ପାଇବାରେ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସୀ। ସେହିପରି, ନୀତିଶ କୁମାରଙ୍କ ଜେଡିୟୁ ମଧ୍ୟ ବିଲ୍ ପ୍ରତି ସମର୍ଥନ ଜଣାଇଛି, ବରିଷ୍ଠ ନେତା କେସି ତ୍ୟାଗୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଦଳ କେନ୍ଦ୍ର ସହିତ ଏହାର ଚିନ୍ତା ବାଣ୍ଟିଛି ଏବଂ ଆଶା କରୁଛି ଯେ ଏହାର ସମାଧାନ କରାଯିବ। ବିରୋଧୀ ଦଳଗୁଡ଼ିକ ଏହି ବିଲ୍କୁ ଦୃଢ଼ ବିରୋଧ କରିଛନ୍ତି, ଏହାକୁ ଅସାମ୍ବିଧାନିକ ଏବଂ ମୁସଲିମ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ସ୍ୱାର୍ଥ ପାଇଁ କ୍ଷତିକାରକ ବୋଲି କହି ନିନ୍ଦା କରିଛନ୍ତି। ଅନେକ ପ୍ରମୁଖ ମୁସଲିମ ସଂଗଠନ ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ ବିଲ୍ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସମର୍ଥନ ସଂଗ୍ରହ କରୁଛନ୍ତି।
ବିଲ୍ ବିରୋଧରେ ଇଣ୍ଡିଆ ବ୍ଲକ୍ର ଅଭିଯାନର ନେତୃତ୍ୱ ନେଉଥିବା କଂଗ୍ରେସ ଲୋକସଭାରେ ୯୯ ଆସନ ପାଇଛି, ଏହା ପରେ ସମାଜବାଦୀ ପାର୍ଟି (ଏସ୍ ପି) – ୩୭, ତୃଣମୂଳ କଂଗ୍ରେସ (ଟିଏମସି) – ୨୮, ଦ୍ରାବିଡ଼ ମୁନେତ୍ର କାଝଗମ (ଡିଏମକେ) – ୨୨, ଶିବସେନା (ୟୁବିଟି) – ୯, ନ୍ୟାସନାଲିଷ୍ଟ କଂଗ୍ରେସ ପାର୍ଟି – ଶରଦଚନ୍ଦ୍ର ପାୱାର (ଏନସିପି-ଏସପି) – ୮, କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ-ମାର୍କ୍ସବାଦୀ (ସିପିଆଇଏମ୍) – ୪, ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଜନତା ଦଳ (ଆରଜେଡି) – ୪, ଆମ ଆଦମୀ ପାର୍ଟି (ଆପ) – ୩, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ ମୁକ୍ତି ମୋର୍ଚ୍ଚା (ଜେଏମଏମ) – ୩, ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ୟୁନିଅନ୍ ମୁସଲିମ୍ ଲିଗ୍ (ଆଇୟୁଏମଏଲ) – ୩, ଜମ୍ମୁ ଏବଂ କାଶ୍ମୀର ନ୍ୟାସନାଲ୍ କନଫରେନ୍ସ (ଜେକେଏନସି) – ୨, କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ (ସିପିଆଇ) – ୨, କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ (ମାର୍କ୍ସବାଦୀ-ଲେନିନିଷ୍ଟ) ଲିବରେସନ୍ – ୨, ବିଦୁଥଲାଇ ଚିରୁଥୈଗଲ୍ କାଚ୍ଚି (ଭିସିକେ) – ୨ ସଦସ୍ୟ ସମର୍ଥନ କରିଛନ୍ତି। ବିରୋଧୀ ମେଣ୍ଟକୁ କେରଳ କଂଗ୍ରେସ (କେଇସି), ମାରୁମାଲାର୍ଚିର ପ୍ରତ୍ୟେକ ସଦସ୍ୟ ମଧ୍ୟ ସମର୍ଥନ କରିଛନ୍ତି। ଦ୍ରାବିଡା ମୁନ୍ନେଟ୍ରା କାଜଗାମ (ଏମ୍ ଡି ଏମ୍ କେ), ରାଷ୍ଟ୍ରିୟ ଲୋକନନ୍ତ ପାର୍ଟି (ଆରଏଲପି), ଭାରତ ଆଦିବାସୀ ପାର୍ଟି (ବିପି) ଏବଂ ବୈପ୍ଲବିକ ସମାଜବାଦୀ ପାର୍ଟି (ଆରଏସପି)। ଏହି ବ୍ଲକକୁ ପପୁ ଯାଦବ, ମହମ୍ମଦ ହନିଫା ଏବଂ ବିଶାଲ ପାଟିଲଙ୍କ ସମେତ ତିନିଜଣ ସ୍ୱାଧୀନ ବ୍ୟକ୍ତି ସମର୍ଥନ କରିଛନ୍ତି।
ଏହା ଏନଡିଏର ଶକ୍ତିଶାଳୀ ୨୯୩ ବିପକ୍ଷରେ ମୋଟ ୨୩୬ କୁ ବୃଦ୍ଧି କରୁଛି। ଏହି ସମସ୍ତ ଦଳର ନେତାମାନେ ମତଦାନ ସମୟରେ ବିଲ୍ ବିରୋଧରେ ଭୋଟ ଦେବେ ବୋଲି ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଅଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ମଜଲିସ୍-ଏ-ଇତ୍ତେହାଦୁଲ୍ ମୁସଲିମିନ୍ (ଏଆଇଏମ୍ଆଇଏମ୍)ର ଏକମାତ୍ର ସାଂସଦ ଅସଦୁଦ୍ଦିନ୍ ଓୱେସି ମଧ୍ୟ ବିଲ୍କୁ ଦୃଢ଼ ବିରୋଧ କରୁଛନ୍ତି, ଯଦିଓ ସେ ଇଣ୍ଡିଆ ବ୍ଲକ୍ର ଅଂଶ ନୁହଁନ୍ତି। ଆଜାଦ୍ ସମାଜ ପାର୍ଟି (କାଂଶୀ ରାମ)ର ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ଆଜାଦ୍ ମଧ୍ୟ ୱାକଫ୍ ବିଲ୍ ବିରୋଧରେ ଭୋଟ୍ ଦେବେ। ଅନ୍ୟ କିଛି ଦଳ ଯେଉଁମାନେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେମାନଙ୍କର ମତ ପ୍ରକାଶ କରିନାହାଁନ୍ତି ସେମାନେ ହେଲେ ଜଗନ ମୋହନ ରେଡ୍ଡୀଙ୍କ ଯୁବଜନ ଶ୍ରମିକ ରାଇଥୁ କଂଗ୍ରେସ ପାର୍ଟି (ୱାଇଏସଆରସିପି: ୪ ସାଂସଦ), ଜୋରାମ ପିପୁଲ୍ସ ମୁଭମେଣ୍ଟ (ଜେଡ୍ ପି ଏମ୍: ୧ ସାଂସଦ), ଭଏସ୍ ଅଫ୍ ଦି ପିପୁଲ୍ସ ପାର୍ଟି (ଭିପିପି: ୧ ସାଂସଦ), ଏବଂ ଶିରୋମଣି ଅକାଳୀ ଦଳ (୧ ସାଂସଦ)।
କେନ୍ଦ୍ର କ୍ୟାବିନେଟ୍ ସମ୍ପ୍ରତି ୱାକଫ୍ (ସଂଶୋଧନ) ବିଲ୍କୁ ମଞ୍ଜୁରୀ ଦେଇଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଯୁଗ୍ମ ସଂସଦୀୟ କମିଟି (ଜେପିସି) ଦ୍ୱାରା ସୁପାରିଶ କରାଯାଇଥିବା ପରିବର୍ତ୍ତନଗୁଡ଼ିକୁ ସାମିଲ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ଆଲୋଚନା ଏବଂ ପାସ୍ ପାଇଁ ସଂସଦରେ ଏହାକୁ ଆଗତ କରିବାର ପଥ ପରିଷ୍କାର କରିଛି। ଏହି ବିଲ୍ ପ୍ରଥମେ ଲୋକସଭାରେ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରୀ କିରେନ୍ ରିଜିଜୁଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆଗତ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୪ରେ ଏହାକୁ ଜେପିସି ନିକଟକୁ ପଠାଯାଇଥିଲା। କମିଟିର ସମସ୍ତ ୧୧ ଜଣ ବିରୋଧୀ ସାଂସଦଙ୍କ ଆପତ୍ତି ସତ୍ତ୍ୱେ, ଯେଉଁମାନେ ଭିନ୍ନମତ ନୋଟ୍ ମଧ୍ୟ ଦାଖଲ କରିଥିଲେ, ସଂସଦୀୟ ପ୍ୟାନେଲ୍ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠ ଭୋଟରେ ରିପୋର୍ଟକୁ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ଏହି ମାସର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ସଂସଦର ଉଭୟ ଗୃହରେ ୬୫୫ ପୃଷ୍ଠାର ଏହି ବିସ୍ତୃତ ରିପୋର୍ଟ ଉପସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲା।
