ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଇତିହାସରେ ମାଓ ବିଦ୍ରୋହ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସବୁଠାରୁ ନିର୍ଣ୍ଣାୟକ ଆକ୍ରମଣ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ । ସୁରକ୍ଷା ବାହିନୀ ଛତିଶଗଡ଼ର ନାରାୟଣପୁର ଜିଲ୍ଲାର ଆବୁଝମାଡ ଜଙ୍ଗଲରେ ଏକ ଉଚ୍ଚସ୍ତରୀୟ ଅପରେସନ୍ ସମୟରେ ସିପିଆଇ ର ସାଧାରଣ ସମ୍ପାଦକ ଏବଂ ସର୍ବୋଚ୍ଚ କମାଣ୍ଡର ନାମବାଲା କେଶବ ରାଓ ଓରଫ ବାସବରାଜୁଙ୍କୁ ନିଷ୍କ୍ରିୟ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ମୁଣ୍ଡ ଉପରେ 1.5 କୋଟି ପୁରସ୍କାର ରଖାଯାଇଥିଲା । ବାସବରାଜୁ ଥିଲେ ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ୱାଣ୍ଟେଡ୍ ନକ୍ସଲବାଦୀ । ତାଙ୍କର ନିପାତ ଦଶନ୍ଧି ଧରି ଚାଲିଥିବା ମାଓ ହିଂସା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢ଼େଇରେ ଏକ ମୋଡ଼ ନେଇଛି ।
ଜଣେ ବିଦ୍ରୋହୀ ସେନାପତିଙ୍କ ଉତ୍ଥାନ
ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ଶ୍ରୀକାକୁଲମ ଜିଲ୍ଲାର ଜିୟାନାପେଟା ଗାଁର ବାସିନ୍ଦା, ବାସଭରାଜୁ 1955 ମସିହାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କ ପିତା ଜଣେ ସ୍କୁଲ ଶିକ୍ଷକ ଥିଲେ। ତାଙ୍କ ଜନ୍ମଭୂମି ଏବଂ ନିକଟସ୍ଥ ତାଲାଗାଁରେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଶିକ୍ଷା ପରେ, ସେ ୱାରାଙ୍ଗଲର ଆଞ୍ଚଳିକ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ କଲେଜ ରେ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ପଢିବାକୁ ଯାଇଥିଲେ। ତାଙ୍କ କଲେଜ ଜୀବନରେ ହିଁ ସେ ପ୍ରଥମେ ରାଡିକାଲ୍ ଛାତ୍ର ସଂଘ ଏବଂ ପରେ ସିପିଆଇ ପିପୁଲ୍ସ ୱାର ମାଧ୍ୟମରେ ମୌଳବାଦୀ ରାଜନୀତି ପ୍ରତି ଆକର୍ଷିତ ହୋଇଥିଲେ । ୧୯୮୪ ମସିହାରେ ସେ ମାଓବାଦୀ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପ୍ରତି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରତିବଦ୍ଧ ହେବା ପାଇଁ ମଝିରେ ତାଙ୍କର ଏମ୍.ଟେକ୍ ସାରିଥିଲେ ।
ଗରିଲା ଯୁଦ୍ଧ କୌଶଳର ମାଷ୍ଟର
୧୯୮୭ ମସିହାରେ, ବାସବରାଜୁ ଶ୍ରୀଲଙ୍କାରେ LTTE ସହିତ ଗରିଲା ଯୁଦ୍ଧ ତାଲିମ ନେଇଥିଲେ ଏବଂ ବିସ୍ଫୋରକ, ଜଙ୍ଗଲ ଯୁଦ୍ଧରେ ବିଶେଷଜ୍ଞତା ହାସଲ କରିଥିଲେ । ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି, ସେ ଜଣେ ରଣନୀତିଜ୍ଞ ଭାବରେ ଏକ ଭୟଙ୍କର ଖ୍ୟାତି ଅର୍ଜନ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଉପରେ ହୋଇଥିବା ଆକ୍ରମଣ ମଧ୍ୟରେ: ୨୦୧୦ ଦାନ୍ତେୱାଡା ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡ, ଯେଉଁଠାରେ ୭୬ ଜଣ ସିଆରପିଏଫ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା। ୨୦୧୩ ଜିରାମ ଘାଟିରେ ହୋଇଥିବା ଆକ୍ରମଣରେ ୨୭ ଜଣଙ୍କ ଜୀବନ ଯାଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ମହେନ୍ଦ୍ର କର୍ମାଙ୍କ ଭଳି ବରିଷ୍ଠ କଂଗ୍ରେସ ନେତା ମଧ୍ୟ ଥିଲେ । ଗଣପତିଙ୍କ ଅବସର ପରେ ୨୦୧୮ ମସିହାରେ ସିପିଆଇର ସାଧାରଣ ସମ୍ପାଦକ ପଦକୁ ତାଙ୍କର ପଦୋନ୍ନତି, ବିଦ୍ରୋହୀ ସଂଗଠନର ରଣନୀତି ଏବଂ ବିଚାରଧାରା ଉପରେ ତାଙ୍କର କବଜାକୁ ଆହୁରି ଦୃଢ଼ କରିଥିଲା । ତାଙ୍କୁ ଆନ୍ଦୋଳନର ରାଜନୈତିକ ଏବଂ ସାମରିକ ଚେହେରା ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିଲା ।
ଲାଲ କରିଡରକୁ ଆଘାତ:
ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ମାଓ ବିରୋଧୀ ଅପରେସନ ଭିତରେ ବାସବରାଜୁଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଏକ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ସଫଳତା ନଥିଲା । ଏହା ମାଓବାଦୀ ଗଡ଼ର ହୃଦୟରେ ହୋଇଥିବା ଏକ ବ୍ୟାପକ, ସତର୍କତାର ସହିତ ଯୋଜନାବଦ୍ଧ ଆକ୍ରମଣର ମୁକୁଟ ମଣି ଥିଲା। ଛତିଶଗଡ଼ର ନାରାୟଣପୁର ଜଙ୍ଗଲରେ ସିପିଆଇ ମୁଖ୍ୟଙ୍କୁ ନିଷ୍କ୍ରିୟ କରିବାର କିଛି ଦିନ ପୂର୍ବରୁ, ସୁରକ୍ଷା ବାହିନୀ ଦେଶର ଇତିହାସର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଏବଂ ସବୁଠାରୁ ସ୍ଥାୟୀ ମାଓ ବିରୋଧୀ ଅପରେସନ୍ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଛତିଶଗଡ଼-ତେଲେଙ୍ଗାନା ସୀମାନ୍ତରେ ଥିବା କାରେଗୁଟ୍ଟା ପାହାଡ଼ର ବିଶ୍ୱାସଘାତକ ଭୂଖଣ୍ଡରେ 24 ଦିନ ଧରି ଚାଲିଥିବା ଏହି ଆକ୍ରମଣରେ ପ୍ରମୁଖ ଗରିଲା ଭିତ୍ତିଭୂମି ଭାଙ୍ଗି ଦିଆଯାଇଥିଲା।
ମୋଦିଙ୍କ ଉଚ୍ଚ ପ୍ରଶଂସା
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦି ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ର ଗୃହମନ୍ତ୍ରୀ ଅମିତ ଶାହ ଏହି ଅପରେସନକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ସଶସ୍ତ୍ର ବାହିନୀ, ବିଶେଷକରି ଛତିଶଗଡ଼ ପୋଲିସର ଜିଲ୍ଲା ରିଜର୍ଭ ଗାର୍ଡ କୁ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଇଛନ୍ତି। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦି ଏହାକୁ ଏକ “ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ସଫଳତା” ବୋଲି କହିଛନ୍ତି । ଶାହା ଏହି ଭାବନାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରି ଏହି ଏନକାଉଣ୍ଟରକୁ “ଜାତୀୟ ଗର୍ବର ମୁହୂର୍ତ୍ତ” ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ ଏବଂ ଉଗ୍ରବାଦକୁ ମୂଳପୋଛ କରିବା ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ରର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ଦୃଢ଼ କରିଥିଲେ।
ଅପରେସନ୍ ଭିତରେ ବିପଦ ଏବଂ ଶତ୍ରୁତାକୁ ମୁକାବିଲା କରିବା
୨୧ ଏପ୍ରିଲ୍ ୨୦୨୫ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଏବଂ ୧୧ ମଇରେ ଶେଷ ହୋଇଥିବା ଏହି ଅଭିଯାନରେ ୧୨୦୦ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟରରୁ ଅଧିକ ବିସ୍ତୃତ ଜଙ୍ଗଲ ଘେରା ଅଞ୍ଚଳରେ ୨୧ଟି ଏନକାଉଣ୍ଟର ହୋଇଥିଲା। ସୁରକ୍ଷା ବାହିନୀ ଭୟଙ୍କର ପ୍ରତିରୋଧର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିଲେ, ୪୫୦ ରୁ ଅଧିକ ଲଗାଯାଇଥିବା ଆଇଇଡି – ୧୫ ଟି ବିସ୍ଫୋରଣ ହୋଇଥିଲା । ଯାହା ମଧ୍ୟରୁ ୧୮ ଜଣ କର୍ମଚାରୀ ଆହତ ହୋଇଥିଲେ । ଏହି ଅପରେସନକୁ ଜାରି ରଖିବା ପାଇଁ, ପାହାଡ଼ ଉପରେ ଏକ ହେଲିପ୍ୟାଡ୍ ଏବଂ ଏକ ବେସ୍ କ୍ୟାମ୍ପ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥିଲା। ବାହିନୀ ଉନ୍ନତ ନିରୀକ୍ଷଣ ଏବଂ 24/7 ଗୁଇନ୍ଦା ବିଶ୍ଳେଷଣକୁ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ । ସେଠାରୁ ବିଭିନ୍ନ ମାଓସାମଗ୍ରୀ ଜବତ କରି ନିଷ୍କ୍ରିୟ କରିଥିଲେ ।
ସୌଜନ୍ୟ- ୱାନଇଣ୍ଡିଆ
ଏକ ଦୁର୍ଗର ପତନ
୬୦ କିଲୋମିଟର ଲମ୍ବ ବିଶିଷ୍ଟ କରେଗୁଟ୍ଟାଲୁ ପାହାଡ଼ ଗତ ଅଢ଼େଇ ବର୍ଷ ଧରି ଏକ ମାଓ ଗଡ଼ରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା। ଯେଉଁଠାରେ ପି ଏଲଜିଏର ବୈଷୟିକ ବିଭାଗ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରମୁଖ ଶାଖା ସମେତ ୩୦୦-୩୫୦ ସଶସ୍ତ୍ର କ୍ୟାଡରଙ୍କୁ ଆଶ୍ରୟ ଦିଆଯାଇଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଛି । ସୁରକ୍ଷା ବାହିନୀ ଏବେ ଦାବି କରୁଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଦ୍ରୋହୀ ଘାଟିକୁ ନିଷ୍କ୍ରିୟ କରାଯାଇଛି।
ବିଦ୍ରୋହୀଙ୍କ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଏବଂ ଆଲୋଚନା ପାଇଁ ଆବେଦନ
ପ୍ରେସ ବ୍ରିଫିଂର କିଛି ସମୟ ପୂର୍ବରୁ, ମାଓବାଦୀ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କମିଟି ସଦସ୍ୟ ଏବଂ ମୁଖପାତ୍ର ଅଭୟ ଏକ ବିବୃତ୍ତି ଜାରି କରି ୨୬ ଜଣ କ୍ୟାଡରଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ସ୍ୱୀକାର କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଶାନ୍ତି ଆଲୋଚନା ପାଇଁ ଆହ୍ବାନ କରିଛନ୍ତି।
ଅଗ୍ନିଶକ୍ତିରୁ ବିକାଶ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତାଲିମ
୨୦୧୪ ମସିହାଠାରୁ, ସୁରକ୍ଷା ବାହିନୀ ସମନ୍ୱିତ ତାଲିମ, ଉନ୍ନତ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଏବଂ ମିଳିତ ମିଶନ ସହିତ ଅପରେସନକୁ ତୀବ୍ର କରିଛନ୍ତି। ସରକାରୀ ସଂଖ୍ୟା ଅନୁସାରେ: ୨୦୧୪ରେ ମାଓ ପ୍ରଭାବିତ ଜିଲ୍ଲା ୭୬ ଥିବାବେଳେ ୨୦୨୪ରେ ଏହା ୪୨କୁ ହ୍ରାସ ପାଇଛି। ସୁରକ୍ଷା କର୍ମୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମୃତାହତ ସଂଖ୍ୟା ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ହ୍ରାସ ପାଇଛି – ୨୦୧୪ ରେ ୮୮ ରୁ ୨୦୨୪ ରେ ୧୯ କୁ ହ୍ରାସ ପାଇଛି। ୨୦୨୪ ରେ ୯୨୮ ଏବଂ ୨୦୨୫ ରେ ୭୦୦ ରୁ ଅଧିକ ମାଓବାଦୀଙ୍କ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି ।
ପାଣ୍ଠି ଶୁଖିଗଲା, ଶିଶୁ ସୈନିକମାନଙ୍କୁ ନିନ୍ଦା
ଏନଆଇଏ ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ତଦନ୍ତ ଏଜେନ୍ସି ଭଳି ସୁରକ୍ଷା ଏଜେନ୍ସିଗୁଡ଼ିକ ମାଓ ପାଣ୍ଠି ଉପରେ କଡ଼ା କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି। ଅଧିକାରୀମାନେ ବିଦ୍ରୋହୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଶିଶୁ ସୈନିକଙ୍କ ବ୍ୟବହାରକୁ ନିନ୍ଦା କରିଛନ୍ତି, ବାଲ୍ ସଂଘମ୍ ଏବଂ ଚେତନା ନାଟ୍ୟ ମଣ୍ଡଳୀ ଭଳି ଶାଖାରେ ସେମାନଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ଦିଆଯାଉଛି – ଯେଉଁଠାରେ ସେମାନେ ପ୍ରଥମେ ବାହକ ଏବଂ ପରେ ଯୋଦ୍ଧା ଭାବରେ ତାଲିମ ପାଉଛନ୍ତି ।
ଶେଷ ପଦକ୍ଷେପ: ୨୦୨୬ ପାଇଁ କାଉଣ୍ଟଡାଉନ୍
ମାଓବାଦୀ କମାଣ୍ଡ ଗଠନ ଏବେ ଖଣ୍ଡବିଖଣ୍ଡିତ ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି, ବଞ୍ଚି ରହିଥିବା ନେତାମାନେ ବିଭକ୍ତ, ଛୋଟ ଛୋଟ ଗୋଷ୍ଠୀରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ସୁରକ୍ଷା ବାହିନୀ ୨୦୨୫ ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ଅବଶିଷ୍ଟ ନେତୃତ୍ୱକୁ ହଟାଇବା କିମ୍ବା ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି, ୨୦୨୬ ସୁଦ୍ଧା ମାଓ ବିପଦର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିରାକରଣକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଛି ।
