ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ନ୍ୟାସନାଲ ହେରାଲ୍ଡ ମନି ଲଣ୍ଡରିଂ ମାମଲାରେ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟ (ଇଡି) କଂଗ୍ରେସ ସାଂସଦ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧୀ, ସୋନିଆ ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ କଂଗ୍ରେସ ଓଭରସିଜ୍ ମୁଖ୍ୟ ସାମ ପିଟ୍ରୋଡାଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଦିଲ୍ଲୀର ରାଉଜ୍ ଆଭେନ୍ୟୁ କୋର୍ଟରେ ଏକ ଚାର୍ଜସିଟ୍ ଦାଖଲ କରିଛି। ଏହି ମାମଲାରେ, ଇଡି ସୁମନ ଦୁବେ ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ନାମ ମଧ୍ୟ ଚାର୍ଜସିଟରେ ଦାଖଲ କରିଛି। ଆମେ କୋର୍ଟ କାର୍ଯ୍ୟରେ କିମ୍ବା ଖବରରେ ଚାର୍ଜସିଟର ନାମ ଶୁଣିବାକୁ ଲଗାତାର ପାଉଛୁ। କିନ୍ତୁ ଆପଣ କ’ଣ ଜାଣନ୍ତି ଯେ ଚାର୍ଜସିଟ୍ କ’ଣ ଏବଂ କୋର୍ଟରେ ଏହାର ଗୁରୁତ୍ୱ କ’ଣ?
ଚାର୍ଜସିଟ୍ ହେଉଛି ଏକ ଅପରାଧିକ ଅଦାଲତରେ ଅପରାଧର ଅଭିଯୋଗ ପ୍ରମାଣ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ରିପୋର୍ଟ। ମାମଲାର ତଦନ୍ତ ସମାପ୍ତ କରିବା ପରେ ପୋଲିସ ଅଧିକାରୀ କିମ୍ବା ତଦନ୍ତକାରୀ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକ ଏକ ଲିଖିତ ଦଲିଲ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତି। ଚାର୍ଜସିଟରେ ପୀଡିତା କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା ଅପରାଧ ବିଷୟରେ ଲିଖିତ କିମ୍ବା ମୌଖିକ ସୂଚନା ରହିଛି। ଚାର୍ଜସିଟରେ ନାମ, ଅପରାଧର ବର୍ଣ୍ଣନା ଏବଂ ସୂଚନାର ପ୍ରକୃତିର ବିବରଣୀ ରହିଛି। ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ସିଆରପିସିର ଧାରା ୧୭୩ ଅନୁଯାୟୀ ରେକର୍ଡ କରାଯାଇଛି।
ଚାର୍ଜସିଟରେ ଏଫଆଇଆର ଦାଖଲ ପ୍ରକ୍ରିୟାଠାରୁ ତଦନ୍ତ ଶେଷ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତ ସୂଚନା ଏବଂ ରିପୋର୍ଟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ଯେତେବେଳେ ଚାର୍ଜସିଟ୍ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଯାଏ, ପୋଲିସ ଷ୍ଟେସନର ଇନଚାର୍ଜ ଏହାକୁ ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟଙ୍କୁ ଦିଅନ୍ତି। ଚାର୍ଜସିଟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିବା ଅପରାଧର ବିଚାର କରିବାର କ୍ଷମତା ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟଙ୍କର ଅଛି ଯାହା ଦ୍ଵାରା ଚାର୍ଜ ଫ୍ରେମ୍ କରାଯାଇପାରିବ। ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟ ବିଚାର କରିବା ପରେ, ସେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଅଭିଯୁକ୍ତ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରନ୍ତି। ଏହା ପରେ କୋର୍ଟ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଅନ୍ତି ଯେ ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କାହା ବିରୁଦ୍ଧରେ ମାମଲା ଚଳାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରମାଣ ଅଛି କି ନାହିଁ। କୋର୍ଟ ଚାର୍ଜ ଫ୍ରେମ୍ କରିବା ପରେ, ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ।
ପୋଲିସ ୯୦ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଚାର୍ଜସିଟ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି କୋର୍ଟରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରେ। ଏହା କୋର୍ଟରେ ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅଭିଯୋଗ ଫଇସଲା କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ଏବଂ ଆଗାମୀ ଆଇନଗତ ପ୍ରକ୍ରିୟା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ। କୋର୍ଟ, ଚାର୍ଜସିଟ୍ ଦେଖିବା ପରେ, ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପ୍ରମାଣ ଅଛି କି ନାହିଁ ତାହା ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଅନ୍ତି। ଯଦି ପ୍ରମାଣ ଯଥେଷ୍ଟ ନହୁଏ, ତେବେ ସେ ଅଭିଯୋଗ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିପାରିବେ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ଏଥିରେ ଆଇପିସିର ଧାରା କିମ୍ବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ଧାରା ମଧ୍ୟ ରହିଛି ଯାହା ଅଧୀନରେ ତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅଭିଯୋଗ ଆକାରରେ ଲଗାଯାଇଛି। ଏହା ପରେ ସମନ ଜାରି କରାଯାଏ ଏବଂ ତା’ପରେ ଜଣଙ୍କୁ କୋର୍ଟରେ ହାଜର ହେବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ। ଏହା ପରେ, କୋର୍ଟ ଅଭିଯୋଗଗୁଡ଼ିକର ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଅନ୍ତି, ତା’ପରେ କୋର୍ଟର ବିଚାର ହୁଏ ଏବଂ ଶେଷରେ କୋର୍ଟ ତାଙ୍କର ରାୟ ଦିଅନ୍ତି ଏବଂ ଦଣ୍ଡ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରନ୍ତି।