ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ହାତୀ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ଚଳନ୍ତା ଟ୍ରେନ୍ ଦ୍ୱାରା ଧକ୍କା ହେବାରୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇ ଏକ ନୂତନ ଏଆଇ ସହିତ ସଜ୍ଜିତ ହେବାକୁ ଯାଉଛି। ଏହି ଏଆଇ ରେଳ ଟ୍ରାକ୍ ଅନୁପ୍ରବେଶ ଚିହ୍ନଟ ପ୍ରଣାଳୀ (ଆଇଡିଏସ୍) ଡିଷ୍ଟ୍ରିବ୍ୟୁଟେଡ୍ ଆକୋଷ୍ଟିକ୍ ସେନ୍ସର (ଡିଏଏସ୍) ବ୍ୟବହାର କରି ରେଳ ଟ୍ରାକରେ ହାତୀ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି ଚିହ୍ନଟ କରେ। ଏହା ପରେ, ଏହା ତୁରନ୍ତ ରେଳ ଟ୍ରାକ ନିକଟରେ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି ବିଷୟରେ ଲୋକୋ ପାଇଲଟମାନଙ୍କୁ ସତର୍କ କରିଥାଏ।
ରେଳମନ୍ତ୍ରୀ ଅଶ୍ୱିନୀ ବୈଷ୍ଣବ ସମ୍ପ୍ରତି ରାଜ୍ୟସଭାରେ ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ବିଷୟରେ ସୂଚନା ଦେଇ ହାତୀ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ରେଳବାଇର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ଦୋହରାଇଛନ୍ତି। ଏହି ସମ୍ପର୍କରେ ରେଳବାଇ ଦ୍ୱାରା ନିଆଯାଇଥିବା ବିଭିନ୍ନ ସୁରକ୍ଷା ପଦକ୍ଷେପ ବିଷୟରେ ବିସ୍ତୃତ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରି ମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏକ ଏଆଇ-ସକ୍ଷମ ଅନୁପ୍ରବେଶ ଚିହ୍ନଟ ପ୍ରଣାଳୀ (ଆଇଡିଏସ୍) ବିକଶିତ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ଡିଷ୍ଟ୍ରିବ୍ୟୁଟେଡ୍ ଆକୋଷ୍ଟିକ୍ ସେନ୍ସର (ଡିଏଏସ୍) ବ୍ୟବହାର କରି ରେଳ ଟ୍ରାକରେ ହାତୀଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି ଚିହ୍ନଟ କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି।
ଏହି ସିଷ୍ଟମ ରେଳପଥ ନିକଟରେ ହାତୀଙ୍କ ଗତିବିଧି ବିଷୟରେ ଲୋକୋ ପାଇଲଟ୍, ଷ୍ଟେସନ ମାଷ୍ଟର ଏବଂ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କକ୍ଷକୁ ସତର୍କ କରାଏ, ଯାହା ଦ୍ଵାରା ପ୍ରତିରୋଧକ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ନିଆଯାଇପାରିବ। ବର୍ତ୍ତମାନ, ରେଳବାଇର ସରକାରୀ ରେକର୍ଡ ଅନୁଯାୟୀ, ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ସୀମାନ୍ତ ରେଳବାଇରେ ବନ ବିଭାଗ ଦ୍ୱାରା ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଥିବା ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଏବଂ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକରେ ୧୪୧ କିଲୋମିଟରରୁ ଅଧିକ ରେଳ ରୁଟରେ ଆଇଡିଏସ୍ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ଅଛି। ମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ରେଳବାଇ ଦ୍ୱାରା ବ୍ୟବହୃତ ଉପକରଣ ହାତୀ ସୁରକ୍ଷାରେ ବହୁତ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଭାବରେ କାମ କରୁଥିବା ଜଣାପଡିଛି। ମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ୨୦୮ କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟ ଅଟକଳରେ ମୋଟ ୧୧୫୮ କିଲୋମିଟର ରେଳପଥ ପାଇଁ ଚିହ୍ନଟ କରିଡର ପାଇଁ ଆଇଡିଏସ୍ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ଅନୁମୋଦନ କରାଯାଇଛି। ଏହି ଆଇଡିଏସ୍ ଉତ୍ତର ରେଳବାଇ, ଉତ୍ତର ସୀମାନ୍ତ ରେଳବାଇ, ଇସିଓଆର, ଏସ୍ଆର୍, ଏସଇଆର, ଏନଇଆର, ଡବ୍ଲ୍ୟୁଆର୍ ଏବଂ ପୂର୍ବ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ରେଳବାଇର ଅଧିକାରକ୍ଷେତ୍ର ଅନ୍ତର୍ଗତ ଜଙ୍ଗଲ ଅଞ୍ଚଳକୁ କଭର କରିବ।
ସେ ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଇସିଓଆରରେ ୩୪୯.୪ କିଲୋମିଟର, ଦକ୍ଷିଣ ରେଳବାଇ (ଏସ୍ଆର୍)ରେ ୫୫.୫୮ କିଲୋମିଟର ଏବଂ ଏନଇଆରରେ ୩୬ କିଲୋମିଟରରେ ସିଷ୍ଟମ ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ ଚାଲିଛି। ସେ ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯଦି କୌଣସି ଜୋନରେ ହାତୀ ସହିତ ଟ୍ରେନ୍ ଧକ୍କା ହୁଏ, ତେବେ ଜୋନାଲ ରେଳବାଇ ବନ ବିଭାଗ ସହିତ ମିଳିତ ଭାବରେ ଘଟଣାର ତଦନ୍ତ କରିବ ଏବଂ ଗତି ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲଗାଇବା ସହିତ ତୁରନ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରିବ। ମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଚିହ୍ନଟ ସ୍ଥାନରେ ହାତୀଙ୍କ ଗତିବିଧି ପାଇଁ ଅଣ୍ଡରପାସ୍ ଏବଂ ର୍ୟାମ୍ପ ମଧ୍ୟ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଉଛି।
ମନ୍ତ୍ରୀ ଆହୁରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ପଶୁମାନଙ୍କୁ ଟ୍ରେନରେ ଧକ୍କା ନ ଦେବା ପାଇଁ ନିଆଯାଇଥିବା ଅନେକ ପଦକ୍ଷେପ ଫଳରେ, ହାତୀ ମୃତ୍ୟୁ ସଂଖ୍ୟା ୨୦୧୩ରେ ୨୬ ରୁ ୨୦୨୪ରେ ୧୨ କୁ ହ୍ରାସ ପାଇବାର ଆଶା କରାଯାଉଛି। ଏସବୁ ବ୍ୟତୀତ, ହାତୀ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ରେଳ ଟ୍ରାକରୁ ଘଉଡ଼ାଇବା ପାଇଁ ରେଳ ଟ୍ରାକରେ ଅଭିନବ ମଧୁ ବି ବଜର ଡିଭାଇସ୍ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି। ଜଣେ ଅଧିକାରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ଡିଭାଇସ ଦ୍ୱାରା ଉତ୍ପନ୍ନ ଶବ୍ଦ ହାତୀମାନଙ୍କୁ ରେଳ ଟ୍ରାକରୁ ଦୂରରେ ରଖିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଛି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ରାତିରେ କିମ୍ବା ଦୁର୍ବଳ ଦୃଶ୍ୟତା ସମୟରେ ସିଧା ଟ୍ରାକରେ ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି ଚିହ୍ନଟ କରିବା ପାଇଁ ଥର୍ମାଲ୍ ଭିଜନ୍ କ୍ୟାମେରା ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି, ଯାହା ଟ୍ରେନ୍ ଆସିବା ବିଷୟରେ ଲୋକୋ ପାଇଲଟ୍ମାନଙ୍କୁ ସତର୍କ କରିବ।
