ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ପଡ଼ୋଶୀ ଦେଶ ପାକିସ୍ତାନ ଭାରତ ସହିତ ବାଣିଜ୍ୟ ସମ୍ପର୍କ ଉନ୍ନତ କରିବା ପାଇଁ ‘ଗ୍ରେଟର ପଞ୍ଜାବ’ ମଡେଲ ଉପରେ କାମ କରୁଛି। ଏହି ମଡେଲର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ସୁସମ୍ପର୍କ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଏବଂ ଏକ ବାଣିଜ୍ୟ କରିଡର ସ୍ଥାପନ କରିବା। ପୂର୍ବତନ ପାକିସ୍ତାନୀ ସେନା ଅଧିକାରୀ ଆଦିଲ ରଜା ଏହି ମଡେଲକୁ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ କହିଛନ୍ତି ଯେ ପାକିସ୍ତାନର ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥାକୁ ବିଚାର କଲେ, ଏହା ଏକ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜିଂ ପଦକ୍ଷେପ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇପାରେ। ଆଦିଲ ରଜାଙ୍କ ଅନୁସାରେ, ‘ଗ୍ରେଟର ପଞ୍ଜାବ’ ମଡେଲ ସିନ୍ଧ, ଖାଇବର ପଖତୁନଖ୍ବା ଏବଂ ଗ୍ରାଣ୍ଡ ଟ୍ରଙ୍କ ରୋଡ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ସୁସମ୍ପର୍କ ଏବଂ ବାଣିଜ୍ୟ ବୃଦ୍ଧିର ପ୍ରସ୍ତାବ ଦିଏ। ଏହି ମଡେଲ ମାଧ୍ୟମରେ, ପାକିସ୍ତାନ ଭାରତ ସହିତ ବାଣିଜ୍ୟକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛି, କିନ୍ତୁ ଏହାର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେବ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥନୀତି ତୁଳନାରେ ପାକିସ୍ତାନର ଦୁର୍ବଳ ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥାର ମୁକାବିଲା କରିବା।
ରଜା ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ଯଦି ପାକିସ୍ତାନ ‘ଗ୍ରେଟର ପଞ୍ଜାବ’ ମଡେଲ ଅନୁଯାୟୀ ବାଣିଜ୍ୟକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରେ, ତେବେ ଭାରତୀୟ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ ଦୃଢ଼ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ବାଣିଜ୍ୟ ନେଟୱାର୍କ ଆଗରେ ପାକିସ୍ତାନୀ ବାଣିଜ୍ୟ ତିଷ୍ଠି ପାରିବ ନାହିଁ। ଭାରତୀୟ ବଜାରର ଆକାର ବହୁତ ବଡ଼ ଏବଂ ଏହା ପାକିସ୍ତାନୀ ଶିଳ୍ପ ଏବଂ କୃଷି ଉପରେ ପ୍ରତିକୂଳ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ। ରଜା ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି ଯେ ପାକିସ୍ତାନର ବର୍ତ୍ତମାନର ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥା ବହୁତ ଖରାପ। ପାକିସ୍ତାନର ଅର୍ଥନୀତି ଆଇଏମଏଫ ଋଣ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଏବଂ ଦୁର୍ନୀତିରେ ଜର୍ଜରିତ। ଯଦି ‘ଗ୍ରେଟର ପଞ୍ଜାବ’ ମଡେଲ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୁଏ, ତେବେ ପାକିସ୍ତାନ ଏଥିରୁ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଲାଭ ପାଇପାରେ, କିନ୍ତୁ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଭାବରେ ଏହା ଭାରତ ଉପରେ ଆର୍ଥିକ ଭାବରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ହୋଇପାରେ, ଯାହା ଫଳରେ ପାକିସ୍ତାନ ଏକ ସାଟେଲାଇଟ୍ ରାଷ୍ଟ୍ର ହୋଇ ରହିବ।
ଏହି ମଡେଲରେ ବେଲୁଚିସ୍ତାନ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଖାଇବର ପଖତୁନଖ୍ୱା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହେବ ନାହିଁ, ଯାହା ଏହି ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକରେ ଆର୍ଥିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପର ଆଭାସୀ ଅନ୍ତ ଘଟାଇପାରେ। ତଥାପି, ଭାରତ ବେଲୁଚିସ୍ତାନକୁ ତା’ର ପ୍ରାଥମିକତାରୁ ହଟାଇବ ନାହିଁ କାରଣ ସେ ସେଠାରେ ଚୀନକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି। ଏହା ଯୋଗୁଁ ପାକିସ୍ତାନର ଆର୍ଥିକ ବିଭାଜନ ଏବଂ ରାଜନୈତିକ ଅସ୍ଥିରତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇପାରେ। ପାକିସ୍ତାନର ‘ଗ୍ରେଟର ପଞ୍ଜାବ’ ମଡେଲ ଭାରତ ସହିତ ବାଣିଜ୍ୟ ସମ୍ପର୍କ ଉନ୍ନତ କରିବାର ଏକ ପ୍ରୟାସ, କିନ୍ତୁ ଏହା ସହିତ ଆସୁଥିବା ଆର୍ଥିକ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ପାକିସ୍ତାନ ପାଇଁ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ। ଯଦି ଏହି ମଡେଲ୍ ସଫଳ ହୁଏ, ତେବେ ଏହା ପାକିସ୍ତାନକୁ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଲାଭ ଦେଇପାରେ, କିନ୍ତୁ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଭାବରେ ଏହା ଭାରତ ଉପରେ ଆର୍ଥିକ ନିର୍ଭରଶୀଳତା ବୃଦ୍ଧି କରିପାରେ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ପାକିସ୍ତାନର ସ୍ୱାଧୀନ ଆର୍ଥିକ ପରିଚୟ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇଯିବ।
