ମୁମ୍ବାଇ: ବଲିଉଡ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠୁ ବଡ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଶିଳ୍ପ, ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ଭାରତର ବିବିଧ କାହାଣୀ ଏବଂ ସଂସ୍କୃତିକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରୁଥିବା ଏକ ଦର୍ପଣ । ଅବଶ୍ୟ, ନିକଟ ଅତୀତରେ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ରୋତ ସିନେମାରେ ହିନ୍ଦୁଫୋବିଆର ଏକ ବିବ୍ରତ ଧାରା ଦେଖାଦେଇଥିଲା, ଯାହା ହିନ୍ଦୁ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ମଧ୍ୟରେ ସେମାନଙ୍କ ଧର୍ମ ଏବଂ ସଂସ୍କୃତିର ଚିତ୍ରଣକୁ ନେଇ ଚିନ୍ତା ବଢ଼ିଥିଲା । ଏକ ନକାରାତ୍ମକ ଆଲୋକରେ ହିନ୍ଦୁ ଚରିତ୍ର, ପ୍ରତୀକ ଏବଂ ପରମ୍ପରାର ଚିତ୍ର ବାରମ୍ବାର ଥିମ୍ ହୋଇଥିବାର ଦେଖାଯାଏ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ବଲିଉଡ ହିନ୍ଦୁ ବିରୋଧୀ ଭାବନାକୁ ଚିରସ୍ଥାୟୀ କରିଥିବାର ଅଭିଯୋଗ ଆଣିଥାଏ । ହିନ୍ଦୁ ସଂସ୍କୃତିର ଅପମାନଜନକ ଢ଼ଙ୍ଗରେ ଚିତ୍ର ବଲିଉଡରେ ନୂଆ ନୁହେଁ, କିନ୍ତୁ ନିକଟ ଅତୀତରେ ବାରମ୍ବାରତା ଏବଂ ତୀବ୍ରତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିବା ଜଣାପଡିଛି । ପିକେ(୨୦୧୪) ଏବଂ ଓ ମାଇ ଗଡ଼(୨୦୧୨) ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ବିବାଦ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା । ଅନ୍ୟ ଧର୍ମର ସମାନ ବ୍ୟବହାରକୁ ଏଡାଇବା ସମୟରେ ଅଭ୍ୟାସ । ଏହି ମନୋନୀତ ସମାଲୋଚନା ଦ୍ୱାରା ପକ୍ଷପାତ ଏବଂ ଦ୍ୱିଗୁଣ ମାନଦଣ୍ଡ ଅଭିଯୋଗ ଆସିଛି ।
ସୌଜନ୍ୟ- ୱାନ୍ଇଣ୍ଡିଆ
ସମ୍ପ୍ରତି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ‘ଆଇସି ୮୧୪: କାନ୍ଦାହାର ହାଇଜାକ୍’, ଯାହା ୧୯୯୯ ରେ ଏକ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଏୟାରଲାଇନ୍ସର ବିମାନ ଅପହରଣକୁ ନାଟକ କରିଥାଏ, ଏହି ବିବାଦୀୟ ଧାରାର ସଦ୍ୟତମ ଉଦାହରଣ ପାଲଟିଛି । ଏହି ଅପହରଣରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଆତଙ୍କବାଦୀଙ୍କ ଚିତ୍ରଣ ପାଇଁ ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରଟି ବହୁ ପ୍ରତିକୂଳ ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି କରିଛି । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନେକଙ୍କୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ହିନ୍ଦୁ ନାମ ଦିଆଯାଇଛି । ଏହି ସୃଜନଶୀଳ ପସନ୍ଦ ଏହିପରି ଚିତ୍ରଣ ପଛରେ ଥିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ବିଷୟରେ ଗମ୍ଭୀର ପ୍ରଶ୍ନ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି ।
ଆଇସି ୮୧୪ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ବିବାଦ
ଆଇସି ୮୧୪ ର ରିଅଲ୍ ଲାଇଫ୍ ଅପହରଣକାରୀମାନେ ଇସଲାମବାଦୀ ଆତଙ୍କବାଦୀ ଥିଲେ । ତଥାପି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରଟି ଏହି ଚରିତ୍ରମାନଙ୍କୁ ହିନ୍ଦୁ ନାମରେ ନାମିତ କରିବାକୁ ବାଛିଥିଲା । ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ଐତିହାସିକ ତଥ୍ୟକୁ ବିକୃତ କରିବା ଏବଂ ହିନ୍ଦୁ ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ଅପମାନିତ କରିବାର ପ୍ରୟାସ ଭାବରେ ଦେଖାଯାଇଛି । ସମାଲୋଚକମାନେ ଯୁକ୍ତି କରନ୍ତି ଯେ ଏହିପରି ଚିତ୍ରଣ କେବଳ ଇତିହାସକୁ ଭୁଲ ଉପସ୍ଥାପନ କରେ ନାହିଁ ବରଂ ଏକ ବ୍ୟାପକ କାହାଣୀରେ ମଧ୍ୟ ସହାୟକ ହୁଏ ଯାହା ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କୁ ଅନ୍ୟାୟ ଭାବରେ ଅପମାନିତ କରେ । ଆଇସି ୮୧୪ ରେ ଆତଙ୍କବାଦୀଙ୍କ ପାଇଁ ହିନ୍ଦୁ ନାମର ବ୍ୟବହାର ଏକ ପୃଥକ ଘଟଣା ନୁହେଁ ବରଂ ବଲିଉଡର ଏକ ବୃହତ ଢ଼ାଞ୍ଚାର ଅଂଶ ଯେଉଁଠାରେ ହିନ୍ଦୁ ପ୍ରତୀକ ଏବଂ ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାୟତଃ ନକାରାତ୍ମକ ସଂଯୋଗ ସହିତ ଜଡିତ । ଏହି ଧାରା, ଅନେକ ଯୁକ୍ତି କରନ୍ତି, ଏହା କ୍ଷତିକାରକ କାରଣ ଏହା ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଧାରଣାକୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରେ ଏବଂ କ୍ଷତିକାରକ ଷ୍ଟେରିଓଟାଇପକୁ ଦୃଢ଼ କରେ । ନେଟଫ୍ଲିକ୍ସ କିନ୍ତୁ ନିକଟରେ ସରକାରୀ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ସହ ଏକ ବୈଠକରେ ଦେଶର ଭାବନା ପ୍ରତି ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ହେବା ନେଇ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କୁ ଆଶ୍ୱାସନା ଦେଇଛି ।
ସିନେମାରେ ହିନ୍ଦୁଫୋବିଆର ବ୍ୟାପକ ପ୍ରଭାବ
ବଲିଉଡ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କୁ ଭିଲେନ୍ କିମ୍ବା ଉଗ୍ରବାଦୀ ଭାବରେ କ୍ରମାଗତ ଚିତ୍ରଣର ବ୍ୟାପକ ସାମାଜିକ ପ୍ରଭାବ ରହିଛି । ଏହା ହିନ୍ଦୁ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ମଧ୍ୟରେ ବିଚ୍ଛିନ୍ନତା ଏବଂ ବିରକ୍ତିର ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି କରେ । ଯେଉଁମାନେ ସେମାନଙ୍କର ବିଶ୍ୱାସକୁ ଅନ୍ୟାୟ ଭାବରେ ଟାର୍ଗେଟ କରୁଛନ୍ତି ବୋଲି ଅନୁଭବ କରନ୍ତି । ଅଧିକନ୍ତୁ, ଏହା ଏକ ଦେଶରେ ଏକ ବିଭାଜନକାରୀ ବାତାବରଣରେ ସହାୟକ ହୁଏ ଯାହା ନିଜ ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ ତଥା ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଉପରେ ଗର୍ବ କରେ । ପଦ୍ମାବତ୍ (୨୦୧୮) ପରି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ମଧ୍ୟ ହିନ୍ଦୁ ରାଜପୁତ ଯୋଦ୍ଧାମାନଙ୍କ ଚିତ୍ରଣ ପାଇଁ ସମାଲୋଚନାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଛି । କେତେକ ଯୁକ୍ତି କରିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ହିନ୍ଦୁ ନାୟକଙ୍କ ବୀରତ୍ୱ ଏବଂ ସମ୍ମାନକୁ କ୍ଷୁର୍ଣ୍ଣ କରୁଥିବାବେଳେ ବିରୋଧୀଙ୍କୁ ଗୌରବାନ୍ୱିତ କରିଛି । ସେହିଭଳି ଏକ ଲୋକପ୍ରିୟ ୱେବ୍ ସିରିଜ୍ ସେକ୍ରେଡ୍ ଗେମ୍ସ (୨୦୧୮) ରେ, ତ୍ରିଶୂଲ ଏବଂ ଭଗବଦ୍ ଗୀତା ପରି ହିନ୍ଦୁ ପ୍ରତୀକଗୁଡିକ ଏପରି ଦୃଶ୍ୟରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିଲା ଯାହାକୁ ଅନେକେ ଅସମ୍ମାନ ଏବଂ ବିଭ୍ରାନ୍ତିକର ମନେ କରିଥିଲେ । ହିନ୍ଦୁ ପରମ୍ପରାର ମନୋନୀତ ଟାର୍ଗେଟ, ଅନ୍ୟ ଧର୍ମର ସମାଲୋଚନାକୁ ଏଡାଇବାବେଳେ ହିନ୍ଦୁଫୋବିଆର ଏକ ଢ଼ାଞ୍ଚାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥାଏ ଯାହାକୁ ବଲିଉଡର ସମାଧାନ କରିବାକୁ ପଡିବ । ଏହା କେବଳ ସୃଜନଶୀଳ ସ୍ୱାଧୀନତାର ବିଷୟ ନୁହେଁ ବରଂ ଦାୟିତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାହାଣୀ କହିବା ଯାହା ସମସ୍ତ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ସମ୍ବେଦନଶୀଳତାକୁ ସମ୍ମାନ କରେ ।
ନିମ୍ନ ରେଖା: ଏକ ସନ୍ତୁଳିତ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକତା
ବଲିଉଡରେ ହିନ୍ଦୁ ଚରିତ୍ର ଏବଂ ସଂସ୍କୃତିର ଚିତ୍ରଣକୁ ଅଧିକ ସନ୍ତୁଳିତ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକ । ଯେକୌଣସି ଧର୍ମ ମଧ୍ୟରେ ଅଭ୍ୟାସକୁ ସମାଲୋଚନା କରିବା ଏବଂ ପ୍ରଶ୍ନ କରିବା ଜରୁରୀ । ଏହା ସମ୍ମାନ ଏବଂ ନ୍ୟାୟ ସହିତ କରାଯିବା ଉଚିତ । ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମର ମନୋନୀତ ଟାର୍ଗେଟ୍, ଯେପରି ‘ଆଇସି ୮୧୪: କାନ୍ଦାହାର ହାଇଜାକ୍’ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ଦେଖାଯାଏ । କେବଳ ସାମାଜିକ ବିଭାଜନକୁ ଗଭୀର କରିବା ଏବଂ କ୍ଷତିକାରକ ଷ୍ଟେରିଓଟାଇପ୍ ପ୍ରଚାର କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ବଲିଉଡ ପାଇଁ ଭାରତର ବିବିଧତାକୁ ପ୍ରକୃତରେ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିବା ପାଇଁ ଏହା ନିଶ୍ଚିତ କରିବାକୁ ପଡିବ ଯେ ସମସ୍ତ ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ସେମାନେ ସମ୍ମାନ ଏବଂ ସମ୍ମାନ ସହିତ ଚିତ୍ରଣ କରିଛନ୍ତି । ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଧାରଣା ଉପରେ ଶିଳ୍ପ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ ଏବଂ ସେହି ଶକ୍ତି ସହିତ ପକ୍ଷପାତିତା ଏବଂ ପକ୍ଷପାତିତାକୁ ଏଡ଼ାଇବା ଦାୟିତ୍ୱ ଆସେ । ବଲିଉଡରେ ହିନ୍ଦୁଫୋବିୟା ଉପରେ ବିତର୍କ ଜାରି ରହିଥିବାବେଳେ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାତାମାନେ ସେମାନଙ୍କ କାହାଣୀ କାହାଣୀରେ ଅଧିକ ସଚେତନ ଉପାୟ ଅବଲମ୍ବନ କରିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ, ଯାହା ସମସ୍ତ ଧର୍ମର ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତିର ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ ସମର୍ଥନ କରେ । ନିମ୍ନଲିଖିତ ଟ୍ୱିଟରେ ବଲିଉଡର ଅନେକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କିଛି ସିନେମା ମଧ୍ୟ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ହୋଇଛି, ଯାହାକି ଦଶନ୍ଧି ଧରି ଜାଣିଶୁଣି ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କୁ ଅପମାନିତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି ।
#Bollywood has changed identify or deliberately denigrated Hindus for decades. Here are 10 cases! You will find the same hateful bigots if you check their producers, directors, story writers…
1/10 pic.twitter.com/2bdBksQqA7
— Eminent Intellectual (@total_woke_) September 1, 2024
