ନାଗାଲାଣ୍ଡ: ଅନେକ ଥର NSCN-IM ର ଦାବିକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରାଯାଇଛି । ଏକ ଭିନ୍ନ ସ୍ୱାଧୀନ ରାଜ୍ୟ ଗଠନ ପାଇଁ ଦାବି ଥିଲା। ନାଗା ରାଜନୈତିକ ସମସ୍ୟାର ଶୀଘ୍ର ସମାଧାନ ପାଇଁ ୨୦୨୨ ମସିହାରେ ରାଜ୍ୟ ବିଭିନ୍ନ ବିରୋଧ ତଥା ଦାବିର ସାକ୍ଷୀ ରହିଥିଲା। ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଯଦିଓ କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ନାଗା ଜାତୀୟ ରାଜନୈତିକ ଗୋଷ୍ଠୀ କିମ୍ବା ଏନଏନପିଜିମାନେ ଏକ ଚୁକ୍ତିନାମା କିମ୍ବା ଚୁକ୍ତିନାମା ସ୍ୱାକ୍ଷର କରନ୍ତି, ତେବେ ନାଗାମାନେ ଗୋଟିଏ ଲୋକ ଭାବରେ କାର୍ୟ୍ୟ କରିପାରିନଥିଲେ ପ୍ରକୃତ ଶାନ୍ତି ମିଳିବ ନାହିଁ।
ଅତିକମରେ ସାତଟି ଜନଜାତି ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ରାଜ୍ୟର ୧୬ ଟି ଜିଲ୍ଲା ଖୋଦନ କରି ଏକ ପୃଥକ ରାଜ୍ୟ ‘ସୀମାନ୍ତ ନାଗାଲାଣ୍ଡ’ ଦାବି କରୁଛନ୍ତି। ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୨୨ ରେ ନାଗାଲାଣ୍ଡ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନିଫି ରିଓ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଲୋକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପୃଥକ ରାଜ୍ୟ ପାଇଁ ଦାବି ଭୁଲ ନୁହେଁ। କୂଟନୈତିକ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ପାଇଁ ନାଗା ଶାନ୍ତି କଥାବାର୍ତ୍ତା ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ଆଲୋଚନା ହୋଇଛି । ଗୃହ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ (ଏମଏଚଏ) ରାଜ୍ୟସ୍ତରର ଦାବିକୁ ଅତି ନିକଟରୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିଛି ଏବଂ ଏକ ରାସ୍ତା ତିଆରି କରିବା ପାଇଁ ପୂର୍ବ ନାଗାଲାଣ୍ଡ ଲୋକ ସଂଗଠନ (ଇଏନପିଓ) ସହିତ ବୈଠକ କରିଛି । ଏଗୁଡ଼ିକ କିନ୍ତୁ ଫଳହୀନ ଥିଲା ।
ପ୍ରସଙ୍ଗର ଏକ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଇତିହାସ:
ଅଙ୍ଗାମି ଜାପୁ ଫିଜୋ ଅଙ୍ଗାମି ନାଗା ଜନଜାତିର ସଦସ୍ୟ ତଥା ଜଣେ ନାଗା ବିଦ୍ରୋହୀ ନେତା ଥିଲେ। ତାଙ୍କୁ ନାଗମାନଙ୍କ ପିତା ଭାବରେ ସ୍ମରଣ କରାଯାଇଥିବା ଜଣାଯାଇଛି। ନାଗା ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ସ୍ୱାଧୀନ ଦେଶ ଗଠନ ଆଶାରେ ସେ ଭାରତ ୟୁନିଅନ ବିରୋଧରେ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ। ସେ ୧୯୫୦ ଦଶକରୁ ୧୯୯୦ ରେ ମୃତ୍ୟୁ ପର୍ୟ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରାୟ ୩.୫ ନିୟୁତ ନାଗଙ୍କୁ ଏକତ୍ର କରିଥିଲେ। ଯେତେବେଳେ ଭାରତ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇବାକୁ ଯାଉଥିଲା, ଫିଜୋ ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁଙ୍କୁ ନାଗା ପାହାଡ ଅଞ୍ଚଳରୁ ଭାରତ ୟୁନିଅନ ଛାଡିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ। ନେହେରୁ କିନ୍ତୁ ଏହି ଅନୁରୋଧକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଛନ୍ତି। ସେ ୧୯୪୬ ରେ ଗଠିତ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନାଗା ନୈତିକ ସଂଗଠନ ନାଗା ଜାତୀୟ ପରିଷଦ (ଏନଏନସି) ର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରୁଥିଲେ।
ପରେ, ଏନଏନସି ଅଗଷ୍ଟ ୧୪, ୧୯୪୭ ରେ ନାଗା ସ୍ୱାଧୀନତା ଘୋଷଣା କଲା। ସେମାନେ ଆତ୍ମ-ଶାସନ ଚାହୁଁଥିଲେ। ଅଧିକନ୍ତୁ, ଏକ ସ୍ୱାଧୀନ ରାଷ୍ଟ୍ର ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କର ଚାହିଦା ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ କରିବାକୁ ଏନଏନସି ୧୯୫୧ ରେ କୋହିମାଠାରେ ଏକ ନାଗା ପ୍ଲେବିସାଇଟ୍ ଆୟୋଜନ କରିଥିଲା । ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ୯୯.୯ ପ୍ରତିଶତ ନାଗ ଏକ ସାର୍ବଭୌମ ନାଗା ଦେଶ ପାଇଁ ଭୋଟ୍ ଦେଇଛନ୍ତି। ବୋଧହୁଏ ଭାରତ ସରକାର ପ୍ଲେବିସାଇଟକୁ ଚିହ୍ନି ପାରିନଥିଲେ। ସେବେଠାରୁ ସେମାନେ ଅଲଗା ଦେଶ ଦାବି କରିଆସୁଛନ୍ତି।
