ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ : ସରୋଜିନୀ ନାଇଡୁ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ରାଜନୈତିକ କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତା ତଥା କବି ଥିଲେ । ନାଗରିକ ଅଧିକାର, ମହିଳା ମୁକ୍ତି ଏବଂ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ବିରୋଧୀ ଚିନ୍ତାଧାରାର ଜଣେ ସମର୍ଥକ ଥିଲେ ସରୋଜିନୀ ନାଇଡୁ । ସେ ସଂଗ୍ରାମରେ ଭାରତର ଜଣେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟକ୍ତି ଥିଲେ। କବି ଭାବରେ ନାଇଡୁଙ୍କ କାର୍ୟ୍ୟ ତାଙ୍କୁ କବିତାର ରଙ୍ଗ, ଚିତ୍ର ଏବଂ ଗୀତିକାର ଗୁଣ ହେତୁ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ‘ଭାରତ ନାଇଟିଙ୍ଗଲେ’ ବା ‘ଭାରତ କୋକିଳା ‘ ଭାବରେ ସମ୍ମାନୀତ କରିଥିଲେ । ହାଇଦ୍ରାବାଦର ଏକ ବଙ୍ଗୀୟ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ଚାଟୋପାଧ୍ୟାୟ ମାଡ୍ରାସ, ଲଣ୍ଡନ ଏବଂ କେମ୍ବ୍ରିଜରେ ପାଠ ପଢିଥିଲେ । ଇଂଲଣ୍ଡରେ ଥିବା ସମୟରେ ସେ ଜଣେ ମତଦାତା ଭାବରେ କାର୍ୟ୍ୟ କରିଥିଲୋ ସେ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନରୁ ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତି ଆକର୍ଷିତ ହୋଇଥିଲେ। ସେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଆନ୍ଦୋଳନର ଏକ ଅଂଶ ହେଲେ ଏବଂ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଅନୁଗାମୀ ହେଲେ । ସେ ୧୮୯୮ ମସିହାରେ ଜଣେ ସାଧାରଣ ଚିକିତ୍ସକ ଗୋବିନ୍ଦରାଜୁଲୁ ନାଇଡୁଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ। ସେ ୧୯୨୫ ମସିହାରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ସଭାପତି ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ପରେ ୧୯୪୭ ମସିହାରେ ୟୁନାଇଟେଡ ପ୍ରଦେଶର ରାଜ୍ୟପାଳ ହୋଇଥିଲେ, ଏବଂ ଭାରତର ଡୋମିନିଅନରେ ରାଜ୍ୟପାଳ ଭାବରେ ପ୍ରଥମ ମହିଳା ହୋଇଥିଲେ। ନାଇଡୁଙ୍କ କବିତାରେ ଉଭୟ ଶିଶୁ କବିତା ଏବଂ ଦେଶଭକ୍ତି ଏବଂ ଦୁଃଖଦ ଘଟଣ ଉପରେ ଲିଖିତ । ୧୯୧୨ ମସିହାରେ ପ୍ରକାଶିତ, “ହାଇଦ୍ରାବାଦର ବଜାରରେ” ତାଙ୍କର ଅନ୍ୟତମ ଲୋକପ୍ରିୟ କବିତା ଭାବରେ ରହିଆସିଛି । ସେ ୨ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯୪୯ ରେ ହୃଦଘାତରେ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଥିଲେ।
ସରୋଜିନୀ ନାଇଡୁ ହଇଦ୍ରାବାଦରେ ୧୩ ଫେବ୍ରୁଆରୀ ୧୮୭୯ ରେ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।ଅଗୋରନଥ ଚଟ୍ଟୋପାଧ୍ୟାୟ ହେଉଛନ୍ତି ସରୋଜିନୀ ଙ୍କ ପିତା ଏବଂ ଭରଦା ସୁନ୍ଦରୀ ହେଉଛନ୍ତି ମା ।ତାଙ୍କ ପିତା ଜଣେ ବଙ୍ଗୀୟ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଏବଂ ନିଜାମ କଲେଜର ପ୍ରଧାନ ଶିକ୍ଷକ ଥିଲେ। ସେ ଏଡିନବର୍ଗ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ଡକ୍ଟରେଟ୍ ଅଫ୍ ସାଇନ୍ସ କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କ ମା ବଙ୍ଗାଳୀରେ କବିତା ଲେଖିଥିଲେ।
‘ଭାରତର ନାଇଟିଙ୍ଗଲ’ ହେଉଛନ୍ତି ସରୋଜିନୀ ନାଇଡୁ
